Oratie dhr. prof.dr. R.J.M.Groen: De klinische neurochirurgie in een veranderend landschap

Oratie: dhr. prof.dr. R.J.M.Groen, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: De klinische neurochirurgie in een veranderend landschap

Leeropdracht: Klinische neurochirurgie

Faculteit: Medische Wetenschappen

In zijn oratie gaat prof.dr. Rob Groen in op de ontwikkelingen binnen het vakgebied van de klinische neurochirurgie. De neurochirurgie vindt tegenwoordig in belangrijke mate plaats vanuit multidisciplinaire werkgroepen, waarin de indicaties voor behandeling worden gesteld. Daardoor is de case-load van de neurochirurg op complexe onderdelen afgenomen, zoals patiënten met neurovasculaire afwijkingen (AVM en aneurysma) en van patiënten met bepaalde tumoren van de schedelbasis.

Dat heeft gevolgen voor de organisatie van de zorg en voor de borging van die zorg voor de toekomst, stelt Groen. Behoud van neurochirurgische expertise vraagt om concentratie van die expertise, en het veranderende aanbod van patiënten noopt tot maatregelen ter bevordering van de overdracht van kennis en vaardigheden aan de komende generaties neurochirurgen. Kwantiteit en kwaliteit gaan hand in hand, en dat thema loopt als een rode draad door de inrichting van de patiëntenzorg, de opleiding, het onderwijs en het onderzoek in de hedendaagse klinische neurochirurgie.

Neurochirurgie is een van de jongste chirurgische specialismen en wordt in ons land nog maar een kleine tachtig jaar uitgeoefend. Aanvankelijk was het een vakgebied voor solisten, die zich tegen de verdrukking in tussen de gevestigde orde van algemene chirurgie en neurologie bestaansrecht moesten zien te verwerven. Sinds de jaren 1930 heeft het vak een enorme vlucht genomen en is het werkterrein sterk uitgebreid. Aanvankelijk kwam dat door de verbetering van de operatie- en narcosetechnieken, later door de invoering van de operatiemicroscoop en van geavanceerde beeldvormende technieken.

Aan het eind van de vorige eeuw vond een kentering plaats als gevolg van de komst van de radiochirurgie en de interventieneuroradiologie. Voor enkele aandoeningen die tot het exclusieve werkterrein van de neurochirurg behoorden, bestaan nu alternatieve behandelingsmogelijkheden waardoor vooral verdunning is opgetreden in het aanbod van patiënten met neurovasculaire afwijkingen (AVM en aneurysma) en van patiënten met bepaalde tumoren van de schedelbasis.