Beter maatwerk bij behandeling van de ziekte van Dupuytren

Kromstand van de vingers bij de ziekte van Dupuytren kan door de plastisch chirurg worden behandeld. UMCG-onderzoeker Annet van Rijssen vergeleek de korte en lange termijn resultaten van twee operatietechnieken, de minder toegepaste percutane naald fasciotomie (PNF) en de veelgebruikte selectieve fasciëctomie (SF). Van Rijssen, die haar onderzoek uitvoerde in de Isala Klinieken in Zwolle, stelde vast dat PNF evenals SF een veilige en effectieve behandeling is voor de ziekte van Dupuytren. De herstelperiode na PNF is veel korter dan na SF. Daar tegenover staat dat de kans op terugkeer van de kromstand groter is. 'Met deze kennis kunnen we veel beter met de patiënt overleggen en samen vaststellen wat de beste behandeling is,' aldus Van Rijssen. Zij promoveerde op 23 mei 2012 op de resultaten van haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De gemiddelde leeftijd waarop patiënten met de ziekte van Dupuytren behandeld worden is 62 jaar. Van Rijssen concludeert dat PNF het meest geschikt is voor oudere patiënten met de ziekte van Dupuytren, en voor jongere patiënten als die bereid zijn om het nadeel van een mogelijk snelle terugkeer (recidief) te aanvaarden. Als voordelen biedt PNF een snel herstel, lage kans op complicaties en het wordt als een weinig belastende operatie gezien.

Kans op terugkeer

Aanleg voor de ziekte van Dupuytren is erfelijk bepaald en komt in het noorden van Europa vaker voor dan in het zuidelijk deel. Meestal begint de aandoening met een verdikking in de hand en ontwikkelt zich later de kenmerkende kromstand van de vingers. Het vaakst zijn de ringvinger, de pink en de middelvinger aangedaan. Een belangrijk nadeel van de SF-operatie is dat het herstel van de normale handfunctie gemiddeld 6 weken is. Bij sommige patiënten blijft de behandelde hand stijf. “Deze meer ingrijpende behandeling heeft vooral voordelen voor de lange termijn. Na 5 jaar is bij ongeveer 20% van de mensen opnieuw kromstand opgetreden,” vertelt Van Rijssen.

Alternatieve operatie

PNF is al een oude operatietechniek bij de ziekte van Dupuytren, waar relatief weinig onderzoek naar was gedaan. De operatie is minder ingrijpend en het herstel van de hand is veel sneller dan bij SF. Doordat er weinig complicaties optreden en de patiënttevredenheid hoog is, stelt Van Rijssen dat het onmiddellijke resultaat van PNF uitstekend is. Drie jaar na de PNF is echter bij 64% van de patiënten opnieuw kromstand opgetreden, en na 5 jaar zelfs bij 85%. Het recidiefpercentage en indicatie voor een tweede operatie ligt dus veel hoger bij PNF dan bij SF.

Leeftijd

Een andere belangrijke bevinding was dat patiënten die jonger dan gemiddeld waren ten tijde van de operatie, dus jonger dan 62 jaar, sneller dan ouderen een recidief ontwikkelden, ongeacht de behandeling die zij oorspronkelijk kregen. Ondanks de hogere kans op recidief bij PNF, kozen de meeste patiënten opnieuw voor deze behandeling. Van Rijssen stelt dat de plastisch chirurg met de resultaten van haar lange termijn onderzoek naar de behandeling van de ziekte van Dupuytren, nu veel meer mogelijkheden heeft om samen met de patiënt de beste behandeling te bepalen.

Curriculum Vitae

Annet van Rijssen (Alkmaar, 1980) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij is als plastisch chirurg in opleiding werkzaam in de Isala Klinieken in Zwolle en verrichtte haar promotieonderzoek bij de Afdeling Plastische Chirurgie van het UMCG. De titel van haar proefschrift is 'Percutaneous Needle Fasciotomy for Dupuytren’s Disease: Report on a randomized clinical trial & related research'.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling persvoorlichting van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 00.