Det norske litteraere feminapolis 1880-1980. Skram, Undset, Sandel og Haslunds byromaner-mot en ny modernistisk genre

Promotie: mw. J.E. Klok, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Det norske litteraere feminapolis 1880-1980. Skram, Undset, Sandel og Haslunds byromaner-mot en ny modernistisk genre

Promotor(s): prof.dr. A.M. Swanson

Faculteit: Letteren

De stad in het oeuvre van vier Noorse schrijfsters

Janke Klok onderzocht de representatie van de stad in het oeuvre van vier Noorse schrijfsters: Amalie Skram (1846-1905), Sigrid Undset (1882-1949), Cora Sandel (1880-1974) en Ebba Haslund (1917-2009). Hiervoor ontwikkelde ze een thematisch leesmodel, dat niet alleen voor de analyse van de afzonderlijke oeuvres, maar ook voor de analyse van de literatuurhistorische receptie van die oeuvres functioneel bleek en nieuwe inzichten opleverde. Het maakt de a-synchrone receptie en canonisatie van de vrouwelijke literaire stad - de literaire Feminapolis - zichtbaar en laat zien dat deze Feminapolis een waardevolle aanvulling biedt op gangbare definities van (literaire) moderniteit.

De vier oeuvres - die het tijdsbestek van een eeuw Noorse literatuurgeschiedenis beslaan - tonen opvallende overeenkomsten in thematiek, stijl en receptie. De representatie van de stad maakt deel uit van de poëtica van alle vier auteurs en de romans tonen zich in thema en vorm experimenteler en vernieuwender dan tot nu toe in de literatuurgeschiedschrijving is onderkend. Naast nieuwe interpretatiemogelijkheden voor de teksten zelf, blijkt de literaire stad als leesstrategie nieuwe perspectieven op hun onderlinge samenhang te bieden. Het onderzoek naar de Noorse literaire Feminapolis toont aan dat het optimisme dat op de ondergangsstemming van het Europese fin de siècle volgde, de twintigste-eeuwse vrouwelijke stadsroman in de Noorse literatuurgeschiedenis niet heeft bereikt. Klok sluit af met een eerste definitie van een nieuw modernistisch subgenre 'De vrouwelijke stadsroman' en een uitnodiging tot verdere reflectie op dit genre.

Janke Klok (Eelde, 1955) studeerde Scandinavische talen en letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ze verrichtte haar onderzoek aan de afdeling Scandinavische talen en culturen van de Faculteit der Letteren, waar ze ook werkzaam is. Het proefschrift verschijnt in een handelseditie bij uitgeverij Barkhuis.