Tentoonstelling UB: de Latijnse bul is terug in Groningen

Non scholae sed vitae, het gebruik van het Latijn in de Groningse academische wereld

21 februari 2011

Van zaterdag 19 februari tot en met vrijdag 15 april 2011 vindt in de Universiteitsbibliotheek Groningen een tentoonstelling plaats van voorwerpen uit de rijke collecties van het Universiteitsmuseum, de Bibliotheek RUG en het Groninger Museum. Deze voorwerpen geven een overzicht van het gebruik van het Latijn in de academische wereld. Aanleiding voor deze tentoonstelling is de herinvoering van het Latijn op de afstudeerbul voor studenten van de Rijksuniversiteit Groningen.

Het Latijn was jarenlang de voertaal aan de universiteit. Wie geen Latijn kende, kon tot ver in de 19e eeuw niet deelnemen aan het universitaire onderwijs. Tot enkele decennia geleden werden bijvoorbeeld bullen (diploma’s) van studenten nog in het Latijn uitgegeven. Hierin kwam aan het begin van deze eeuw verandering, toen besloten werd dat de diploma’s in het Engels moesten worden gesteld, omdat dat nu eenmaal de taal is waarin in de hedendaagse wereld de meeste communicatie plaatsvindt.

Latijnse bul

Anno 2011 komt de RUG terug op dit besluit en zullen de diploma’s toch weer in het Latijn worden uitgereikt. De universiteit staat hier bij stil met onder meer deze tentoonstelling, die laat zien dat de traditie van eeuwen her nog springlevend is. Unieke voorwerpen uit diverse depots en archieven, maar ook afbeeldingen van kwetsbare werken, laten zien dat het Latijn echt de ‘lingua franca’ van vroeger was. En dat het Latijn beslist geen dode taal is, mag blijken uit het feit dat latinisten van de RUG zich thans hebben gebogen over ‘moderne’ Latijnse vertalingen van alle RUG-opleidingen, waardoor studenten straks dus weer een ‘ouderwetse’ bul in deze taal gaan ontvangen.

Hond

Een prachtige Latijnse ode aan een hond op een grafsteen uit Sappemeer gecomponeerd door een alumnus van de RUG, collegedictaten in het Latijn, Latijnse opschriften op unieke gedenkpeningen, indrukwekkende boeken en een 17e eeuws affiche waarmee de universiteit tot ver over de grenzen heen reclame voor zichzelf maakte: dit en nog veel meer is vanaf 19 februari te zien op de derde verdieping van de Universiteitsbibliotheek.