Pubers die gepest worden waren als kleuter vaker agressief en met minder sterke motoriek

Pesten op school is een groot, wereldwijd probleem. Naar schatting is 15 tot 25% van alle leerlingen betrokken bij pesten; dit kan zijn als dader, als slachtoffer of beide. Er is inmiddels al veel bekend over de gevolgen van pesten. Over risicofactoren die leiden tot pesten echter nog niet. Danielle Jansen van de afdeling Sociale Geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen ontdekte dat agressief kleutergedrag een voorspeller is voor latere betrokkenheid bij pesten. Ook kinderen uit een lagere sociaaleconomische klasse blijken meer risico te lopen op pesten en pestgedrag. Haar artikel verschijnt nog deze maand in het tijdschrift BMC Public Health.  

Voor het onderzoek van Jansen is gebruik gemaakt van gegevens van de langlopende cohortstudie TRAILS (Tracking Adolescents’ Individuals Lives Study); TRAILS onderzoekt de ontwikkeling van de lichamelijke en geestelijke gezondheid van kinderen vanaf de leeftijd van 10 jaar. De kinderen zijn woonachtig in het noorden van Nederland, in zowel stedelijke als landelijke gebieden. Ruim 1000 kinderen werden op 11 jarige leeftijd ondervraagd, evenals hun ouders en klasgenootjes. De vragen betroffen de gezinssituatie, mentale gesteldheid van de ouders, het gedrag van het kind op 4-5 jarige leeftijd en de betrokkenheid bij pesten. Op 13,5 jarige leeftijd is bij de kinderen nogmaals gekeken naar pestgedrag en gepest worden.

Meerdere factoren spelen een rol

Het doel van het onderzoek van Jansen was na te gaan of emotionele- en gedragsproblemen op jonge leeftijd (4/5 jaar) en gezinskenmerken invloed hebben op betrokkenheid bij pesten op latere leeftijd (11-14 jaar). Uit het onderzoek blijkt dat kinderen die al op jonge leeftijd agressief zijn op latere leeftijd (11-14 jaar) vaker betrokken zijn bij pesten: eerst als slachtoffer en later ook als pestkop. Ook kinderen met een lagere sociaal economische status lopen meer risico om betrokken te zijn bij pesten.

Een andere, opvallende uitkomst is dat kinderen die al op jonge leeftijd (4-5 jaar) een goede motoriek hebben op latere leeftijd (11-14 jaar) vaker een pestkop zijn en minder risico lopen om het slachtoffer van pesten te worden.

Preventie en interventie

Dit onderzoek toont aan dat bepaald kleutergedrag zoals agressief gedrag en motorische ontwikkeling, samenhangen met betrokkenheid bij pesten. Het vroegtijdig opsporen van risicogroepen maakt het mogelijk om tijdig een passende interventie in te zetten waarmee problemen op latere leeftijd kunnen worden voorkomen.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling persvoorlichting van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 00.