Onderzoeksrapport ‘Kinderen, kinderrechten en de strafrechtelijke procedure’ gepresenteerd

Jongeren die voor de rechter komen hebben vaak geen inzicht in de rechtsprocedure en begrijpen te weinig van wat er tijdens de rechtszitting besproken wordt. Ze kennen hun eigen rechten onvoldoende en denken dat de (kinder)rechter geen juist beeld van hen heeft gekregen. Dit blijkt uit een onderzoek van de afdeling Orthopedagogiek van de Rijksuniversiteit Groningen, dat werd gefinancierd door Stichting Kinderpostzegels Nederland.

Het onderzoeksrapport ‘Kinderen, kinderrechten en de strafrechtelijke procedure’ wordt donderdag 17 november aan de Kinderombudsman aangeboden tijdens het symposium ‘De Internationale Rechten van het Kind in geslotenheid’ dat vanwege het 50-jarig bestaan van Het Poortje Jeugdinrichtingen in de Euroborg te Groningen wordt gehouden. Koningin Beatrix woont het ochtendprogramma van het symposium bij.

Aan het onderzoek is meegewerkt door jongeren van de jongerenraad van Het Poortje Jeugdinrichtingen. Hen is gevraagd naar hun ervaringen vooraf, tijdens en na de rechtszitting en naar hun suggesties voor verbeteringen in de procedure.

Slecht op de hoogte

Het blijkt dat deze jongeren slecht op de hoogte zijn van de besluitvormingsmomenten in het proces vooraf aan de rechtszitting. Verder weten ze niet wat er tijdens de rechtszitting besproken gaat worden. Ook hebben ze weinig idee van de straf of maatregel die kan volgen. De taal tijdens de rechtszitting is te ingewikkeld, de zitting duurt te lang waardoor de jongeren die vaak concentratieproblemen hebben van de inhoud niet veel mee krijgen. Jongeren vinden dat ze onvoldoende de kans krijgen om hun eigen verhaal te belichten. Ook geven ze aan dat de professionals waarmee ze te maken krijgen onvoldoende op één lijn zitten wat tot tegenstrijdige adviezen leidt. De meeste jongeren beschouwen hun advocaat als steun en vertrouwenspersoon maar lang niet alle advocaten die jeugdzaken doen, nemen deze taak serieus. Sommige jongeren ontmoeten hun advocaat voor het eerst tijdens de rechtszitting.

Liever een eerlijk verhaal

Jongeren willen weten wat hen te wachten staat. Liever een eerlijk verhaal met duidelijkheid over de ernst van de afdoening van het delict dan de mededeling dat het wel meevalt. Verder geven ze aan dat ze graag een vaste begeleider of ‘buddy’ willen die hen vanaf het begin van de procedure begeleidt.

Vragenlijst onderzocht

Naast het onderzoek naar de ervaringen van jongeren, is studie gedaan naar de validering van de vragenlijst ‘Belang van het Kind en voorwaarden voor ontwikkeling’ (BIC-Q) en de toepassingsmogelijkheden van deze lijst voor besluitvorming in civielrechtelijke en strafrechtelijke procedures. De vragenlijst is gebaseerd op de kernartikelen 3, 6 en 12 van het Kinderrechtenverdrag. Met de lijst kan door een professional worden vastgesteld hoe de kwaliteit van de opvoedingsomgeving is en welk besluit het belang van het kind het best dient. Eerdere ervaringen met de vragenlijst zijn opgedaan in het Vreemdelingenrecht.

Uit eerste resultaten met de lijst in het jeugdstraf- en civielrecht blijkt dat de kwaliteit van de opvoedingsomgeving van gesloten geplaatste kinderen vooraf aan de gesloten plaatsing vaak slecht is.

Samen met de jongeren uit het Poortje is een digitale Selfreport jongerenversie van de BIC-Q gemaakt, bedoeld om te gebruiken ter voorbereiding op de zitting. De komende jaren wordt de lijst verder onderzocht op toepasbaarheid in de praktijk.

Onderzoeksrapport

Het onderzoeksrapport is als PDF-bestand te downloaden van de website van de Faculteit Gedrags en MaatschappijWetenschappen van de RUG orthopedagogiek en van de site van Stichting Kinderpostzegels Nederland: http://www.kinderpostzegels.nl/nl/nieuws/1523,275,0,0,0/

Noot voor de redactie

Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met mw. dr.mr. Margrite Kalverboer (projectleider) of mw. Mijntje ten Brummelaar, Msc. (onderzoeker):

Dr.mr. M.E. Kalverboer, M.E.Kalverboer@rug.nl, (050)363 65 71

M.D.C. ten Brummelaar Mcs., M.D.C.ten.Brummelaar@rug.nl, (050)363 65 41

Contactpersoon bij Stichting Kinderpostzegels Nederland:

mw. drs. A. Kanis, hoofd Projecten en Programma´s, a.kanis@kinderpostzegels.nl, (071)525 98 62

Redactie

Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 44 44 / communicatie@rug.nl / www.rug.nl