Mislukte fusies vaak de schuld van overmoedige managers

Een groot deel van de duizenden fusies en bedrijfsovernames die jaarlijks wereldwijd tot stand komen mislukt. Dat is meestal toe te schrijven aan overmoed bij de managers. Fusies hebben alleen kans van slagen als ze inspelen op veranderende omstandigheden, zoals nieuwe wetgeving, belangrijke innovaties of het opengaan van nieuwe markten. Dat concludeert de Ierse ‘fusiespecialist’ Killian McCarthy in zijn proefschrift. Hierop promoveert hij 16 mei 2011 aan de Faculteit Economie en Bedrijfskunde.

Tijdens de laatste fusiegolf, tussen 2003 en 2008 ging elke dag 10 miljard dollar op aan fusies en bedrijfsovernames. Maar liefst 60 tot 80 procent van deze fusies is, in termen van aandeelhouderswaarde, een mislukking gebleken. Het geheel werd minder waard dan de som der delen.

Aandeelhouderswaarde

Volgens McCarthy laten aandeelhouders zich te makkelijk overtuigen door de directie dat een bepaalde fusie doorgedrukt moet worden, om geen andere reden dan dat het geld ervoor klaar ligt: ‘Het is hubris, een soort overmoed, van managers die bijvoorbeeld denken dat je met een overname in het buitenland goedkoper over de grens komt dan op eigen kracht. Of dat het makkelijker is om een bedrijf met een nieuw product te kopen dan zelf een product te ontwikkelen.’ Dat zulke fusies falen, komt vaak omdat een directie het in dat andere marktsegment of dat andere land bijna nooit beter kan dan het overgenomen bedrijf. ‘Managers hebben bij deze beslissingen andere belangen dan hun aandeelhouders, die zoveel mogelijk waarde willen behouden’, zegt McCarthy.

‘Opportunity’

McCarthy onderzocht wereldwijd 35.000 fusies uit de periode van 1992-2008, de zogeheten vijfde en zesde fusiegolf. Hij bekeek welke factoren van invloed waren op het welslagen van de fusie. ‘Als een manager een echte “opportunity” ziet, bijvoorbeeld als de wetgeving ineens iets mogelijk maakt, dan rechtvaardigen die veranderde omstandigheden vaak een overname. Veel fusies die verband hielden met de val van het IJzeren Gordijn waren om die reden succesvol. Alleen is er meestal geen sprake van nieuwe omstandigheden, maar wil een manager alleen maar groeien.’  Vooral ‘grote’ fusies kunnen vreselijk mislopen als ze met de verkeerde motieven tot stand zijn gekomen. Kleinere overnames hebben er navenant minder onder te lijden, stelt McCarthy vast.

Regulering

Hoewel mislukte fusies de samenleving miljarden kosten, pleit McCarthy zelf niet voor strengere regulering: ‘Ik zou niet weten wat voor regels de overheid zou moeten bedenken om de motieven van fusiebeluste managers te toetsen. Het ligt meer voor de hand dat de aandeelhouders zelf beter op gaan letten, het gaat tenslotte om hún bedrijf.’

Curriculum Vitae

Killian McCarthy (Cork, Ierland, 1981) studeerde bedrijfskunde, rechten en economie in Cork, Utrecht en Wenen.  Zijn onderzoek richt zich op fusies en bedrijfsstrategie, maar hij heeft ook gepubliceerd over witwassen, de financiering van criminele organisaties en de invloed van media op het marktsentiment. Sinds 2008 is hij verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. McCarthy promoveert bij prof. dr. W.A. Dolfsma van de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.

Meer informatie

Killian McCarthy, tel. 050-3636810, of k.j.mccarthy rug.nl