Minder zout eten, minder nierfunctieverlies bij chronische nierziekte

Patiënten met chronische nierziekte die goed zijn ingesteld op bloeddrukverlagende geneesmiddelen, hebben baat bij zoutbeperking. Hoe minder zout zij eten, hoe meer zij voortschrijdend nierfunctieverlies kunnen voorkomen. De kans om op lange termijn afhankelijk te worden van nierdialyse wordt daarmee verkleind.

Nierspecialist in het UMCG mw. prof.dr. Gerjan Navis, promovendus Stefan Vegter en prof.dr. Maarten Postma (basiseenheid FarmacoEpidemiologie & FarmacoEconomie, RUG) voerden de studie uit in samenwerking met onderzoekers van het Mario Negri Instituut in Bergamo, Italië. Deze resultaten werden  gisteren gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift The Journal of the American Society of Nephrology.

De best beschikbare behandeling van nierpatiënten is gericht op verlaging van de bloeddruk en van eiwitverlies in de urine door middel van geneesmiddelen die de werking van het renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS) remmen. Helaas is de behandeling niet altijd voldoende werkzaam, zodat een aantal patiënten op lange termijn toch afhankelijk wordt van nierdialyse. Uit eerder onderzoek was bekend dat zoutbeperking de nierfunctie op korte termijn verbetert door bloeddrukverlaging en verlaging van eiwitverlies in de urine. Deze studie is de eerste waarin de lange termijn effecten zijn onderzocht.

Lange termijn effecten

500 Patiënten met chronische nierziekte deden mee aan de studie. Alle patiёnten in de studie kregen het advies matig te zijn met de inname van zout. De bloeddruk werd met medicijnen zeer strikt gereguleerd in alle patiënten, ongeacht hun zoutinname. Na 4 jaar was een duidelijk effect waarneembaar van zoutbeperking. In de groep patiënten met een lage zoutinname (minder dan 7 gram zout per dag, wat overeen komt met het advies over zoutinname voor de algemene bevolking) werd nierdialyse noodzakelijk bij 20%, terwijl dit in de groep met een hoge zoutinname (14 gram zout of meer per dag) 60% was. Bij de patiёnten die overmatig zout gebruikten, reageerde het eiwit in de urine niet op de behandeling met geneesmiddelen, ondanks de goed gereguleerde bloeddruk. Overmatig zoutgebruik verhindert dus de eiwitverlagende werking van remmers van het RAAS, met als gevolg voortgaand nierfunctieverlies en uiteindelijk noodzaak tot nierdialyse.

Advies

De onderzoekers hebben voor het eerst aangetoond dat te veel zout leidt tot sneller verlies van nierfunctie, en bovendien dat het schadelijke effect van overmatig zoutgebruik op de nier zelfs optreedt als de bloeddruk goed is gereguleerd. Zij benadrukken het belang van het vermijden van overmatig zoutgebruik, niet alleen bij de behandeling van hoge bloeddruk en bij hart- en vaatziekten, maar ook ter behoud van de nierfunctie. Opmerkelijk is, dat de gunstige resultaten van matiging van zoutgebruik al werden gevonden bij een zoutinname die overeenkomst met de aanbevelingen voor gezonde voeding, dat wil zeggen geen zout toevoegen bij het koken en vermijden van (te) zoute voedingsmiddelen en snacks. Met relatief simpele leefstijlmaatregelen is dus bij de nierpatiënt potentieel veel gezondheidswinst te behalen.

Noot voor de redactie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling persvoorlichting van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 00.