Boek over taakopvatting hoofdredacteuren

Op 18 november verschijnt De Hoofdredacteur, een bundel beschouwingen en portretten over de hoofdredacteur in het moderne medialandschap. De masteropleiding Journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen heeft de afgelopen drie jaar onderzoek gedaan naar de taakopvatting van Nederlandse hoofdredacteuren, bij kranten, weekbladen, persbureaus, omroep en nieuwe media, in samenwerking met het Stimuleringsfonds voor de Pers en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren. Van de meer dan vijftig gesprekken zijn er twintig in portretvorm opgenomen in De Hoofdredacteur. Over ondernemend leiderschap in de journalistiek. Daaronder zijn portretten van Philippe Remarque (De Volkskrant), Barbara van Beukering (Het Parool), Carel Kuyl (Nieuwsuur) en Harm Taselaar (RTL Nieuws). Birgit Donker vertelt over de affaire bij NRC Handelsblad die het einde van haar hoofdredacteurschap inluidde en Hans Laroes kijkt terug op zijn hoofdredactionele jaren bij de NOS.

Veranderend medialandschap

De Hoofdredacteur is de eerste studie die in kaart brengt welke gevolgen de enorme veranderingen in het medialandschap hebben voor de positie van de Nederlandse hoofdredacteur. Was hij eens de onbetwiste leider van de journalistiek, tegenwoordig dient hij of zij op vier speelvelden tegelijk te spelen: de redactie, de directie, de technologie en de verwachtingen van het publiek. Deze toegenomen complexiteit levert interessante vragen over de rol van de hoofdredacteur in het mediabedrijf. Want hoe moet de moderne hoofdredacteur omgaan met directies die meer oog hebben voor de invoering van nieuwe verdienmodellen dan voor het waarborgen van journalistieke tradities? En hoe krijgt hij of zij de redactie zover dat de bedreigingen die op de journalistiek afkomen als uitdagingen worden gezien? En welke eigenschappen heeft een hoofdredacteur überhaupt nodig om sturing te geven aan een beroepsgroep die management wantrouwt, maar journalistiek leiderschap omarmt?

Ondernemerschap

Uit deze bundeling van portretten en beschouwingen komen verschillende opvattingen naar voren over wat, volgens hoofdredacteuren, de juiste strategie is om deze verschillende uitdagingen het hoofd te bieden. Wat vooral opvalt is dat hoofdredacteuren veel geloof hechten aan ondernemerschap. De journalistiek dient opnieuw uitgevonden te worden in een nieuwe mediawereld en dat vergt creativiteit en innovatie, niet alleen van journalisten, maar vooral ook van de hoofdredacteur. Maar ondernemerschap vergt ook inspraak op directieniveau. En dus denken hoofdredacteuren positiever dan ooit over de (vroeger omstreden) combinatie van hoofdredactionele en directionele verantwoordelijkheden. Overigens blijft het de vraag in welk tempo de veranderingen zich zullen voltrekken. Zo blijkt bijvoorbeeld ook uit de bundel dat het met de emancipatie nog niet erg wil vlotten in dit metier, dat pas in 2006 de eerste vrouw verwelkomde.

De schrijvers

Huub Wijfjes is mediahistoricus, verbonden aan de masteropleiding Journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is onder meer auteur van een standaardwerk over de geschiedenis van de Nederlandse journalistiek. Wijfjes is tevens bijzonder hoogleraar in de geschiedenis van radio en televisie aan de Universiteit van Amsterdam.

Bas de Jong is promovendus aan de Rijksuniversiteit Groningen.

De hoofdredacteur. Over ondernemend leiderschap in de journalistiek

Huub Wijfjes & Bas de Jong (red.), (Studies van het Stimuleringsfonds voor de Pers S38, ISBN 97890 79700 38 7). Recensie-exemplaren verkrijgbaar bij uitgeverij AMB, info.amb xs4all.nl , 020-6904144  

Meer informatie

- Vrijdag 18 november wordt het boek gepresenteerd. Sprekers zijn prof.dr. Huub Wijfjes, prof.drs. Jeroen Smit (hoogleraar Journalistiek aan de RUG), Marcel Gelauff (hoofdredacteur NOS Nieuws en vice-voorzitter van het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren) en Mischa van den Berg (hoofdredacteur RTV Noord). Opgave via Hoofdredacteur.RuG gmail.com