Uncovering fibroblast diversity and functions in giant cell arteritis
| Promotie: | S. (Shuang) Xu |
| Wanneer: | 12 februari 2025 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. E. Brouwer, prof. dr. A.M.H. (AnneMieke) Boots |
| Copromotor: | dr. M. Sandovici |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Ontdekking van de diversiteit en functies van fibroblasten bij arteriitis temporalis
Reuzencelarteritis (RCA) is de meest voorkomende vorm van systemische vasculitis (bloedvatontsteking) bij mensen ouder dan 50 jaar. RCA is een grotevaten vasculitis en wordt gekenmerkt door granulomateuze ontsteking, vasculaire schade en remodellering.
Fibroblasten zijn de overheersende celtype in de buitenste laag van de bloedvaten, waar de vasculitis begint. Er is echter zeer weinig bekent over de fibroblasten in RCA. Doel van dit proefschrift van Shuang Xu was om de fenotypes en functies van fibroblasten in RCA te gaan onderzoeken. In hoofdstuk 2 is een uitgebreid overzicht gegeven van de huidige kennis over fibroblasten betrokkenheid bij RCA en Takayasu-arteritis. In hoofdstuk 3 zijn verschillende distributiepatronen geïdentificeerd van fibroblast-subtypen, cytokines gerelateerd aan remodellering en collageenafzetting in door RCA aangetaste temporale arteriën en aortaweefsels. In hoofdstuk 4 hebben we verlaagde circulerende fibroblast activation protein alpha (FAP)-niveaus en verhoogde expressie van (FAP) in weefsels gedocumenteerd bij patiënten met RCA. In hoofdstuk 5 is een kweekmodel van fibroblasten en B-cellen opgezet. Er is ontdekt dat geactiveerde B-cellen het ontwikkelen van pro-inflammatoire fibroblasten maar niet van myofibroblasten bevorderen, en dit effect kan worden opgeheven door de JAK-STAT-signalering te blokkeren door middel van baricitinib. In hoofdstuk 6 is beschreven dat de interactie van fibroblasten en macrofagen niet alleen de productie van pro-inflammatoire cytokines, groeifactoren en matrixmetalloproteïnasen in fibroblasten bevordert, maar ook de polarisatie van macrofagen beïnvloedt. Deze interactie versterkt waarschijnlijk de ontsteking en schade in RCA-weefsels. In hoofdstuk 7 is de belangrijke rol van de fibroblast bij RCA besproken en samengevat.
Fibroblasten spelen een essentiële rol in de pathogenese van reuscelarteriitis (GCA) door het produceren van cytokinen, chemokinen, extracellulaire matrix, metalloproteïnasen en door interactie met immuuncellen. Pathologische fibroblasten kunnen een nieuw doelwit zijn voor de behandeling van GCA en vasculaire genezing.