Insights in glial cell pathology and multiple sclerosis

Inzichten in gliale celpathologie en multiple sclerose

Multiple sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel waarbij myeline, het vettige laagje rondom de uitlopers van zenuwcellen, wordt afgebroken. Dit proces, demyelinisatie genoemd, leidt tot symptomen zoals spierzwakte en vermoeidheid. De beschadigde gebieden, of laesies, ontstaan in zowel de grijze als witte stof waarbij er verschillende laesietypes worden onderscheiden. Het onderzoek beschreven in dit proefschrift van Marion Wijering bestudeerde de heterogeniteit tussen en binnen verschillende typen laesies, om meer inzicht te verkrijgen in de factoren en onderliggende processen die bijdragen aan de ontwikkeling van MS-laesies, demyelinisatie en het falen van remyelinisatie (herstel van myeline). Het onderzoek was vooral gericht op verschillen in gen activiteit in het weefsel en het effect van MS astrocyten op myelinemembraanvorming.

Met behulp van de spatial transcriptomics techniek hebben we rondom actieve MS-laesies een rand met een specifiek genexpressie profiel vastgesteld. Door middel van een computer analyses hebben we gevonden dat deze rand gevormd wordt voordat de kern van de laesie ontstaat. Dit benadrukt dat de rand een belangrijke vorm speelt in laesievorming. Onze bevindingen met een experimenteel MS model tonen aan dat astrocyten in diverse hersengebieden verschillend reageren op demyelinisatie. Ook ontdekten we dat astrocyten van mensen met de relapsing-remitting vorm van MS signaalfactoren afgeven die vorming van myeline membranen in nieuwgevormde oligodendrocyten voorkomt. Deze bevindingen banen de weg naar het moduleren of voorkomen van laesieprogressie en naar astrocyt-gerichte strategieën om het falen van remyelinisatie bij mensen met MS te overwinnen.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/5e8101fd-a439-46b4-b03a-3c029a25dec8