Mind the gut in cystic fibrosis: bridging gaps in intestinal and hepatic pathophysiology
| Promotie: | dr. A. (Anna) Bertolini |
| Wanneer: | 10 januari 2024 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotors: | prof. dr. J.W. (Hans) Jonker, prof. dr. H.J. (Henkjan) Verkade |
| Copromotor: | dr. F.A.J.A. Bodewes |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Cystische fibrose (CF), ofwel taaislijmziekte, is een levensbeperkende erfelijke ziekte die verschillende organen aantast, zoals de longen, de lever en de darmen. Er is grote vooruitgang geboekt in het aanpakken van longproblemen, de belangrijkste doodsoorzaak van CF. Problemen met de spijsvertering en lever, die ook invloed hebben op de kwaliteit van leven en de levensverwachting van CF-patiënten, hebben echter minder aandacht gekregen. Het onderzoek dat Anna Bertolini beschrijft in haar proefschrift was gericht op de oorzaken van deze spijsverterings- en leverproblemen en op mogelijke behandelingen.
Voor het eerste deel van haar proefschrift onderzocht Bertolini spijsverteringsproblemen bij CF. CF-patiënten verliezen belangrijke stoffen zoals galzuren, vet en cholesterol via hun ontlasting. Bij CF-muizen ontdekte ze dat dit verlies voornamelijk te wijten is aan darmfactoren zoals slijmophoping en darmuitdroging. Met behulp van het laxeermiddel polyethyleenglycol, dat slijmvorming en darmhydratatie tegengaat, verbeterde ze de absorptie van galzuren, vet en cholesterol bij CF-muizen.
Voor het tweede deel van haar proefschrift richtte Bertolini zich op CF-gerelateerde leverziekte (CFLD), wat bij sommige CF-patiënten ernstig kan zijn. Lang werd gedacht dat verstopping van de galwegen met uitgedroogde gal het mechanisme is dat CFLD veroorzaakt. Bertolini vond echter een normale galafscheiding in CF-muizen. In plaats daarvan vond ze dat darmproblemen, waaronder veranderingen in de darmflora en verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand, een belangrijke rol speelden bij de ontwikkeling van CFLD bij muizen.
Het onderzoek van Bertolini vergroot ons inzicht in CF-gerelateerde spijsverterings- en leverproblemen. Op basis van haar bevindingen stelt Bertolini nieuwe behandelmogelijkheden voor. Verder onderzoek, met name bij CF-patiënten, is echter nodig om deze bevindingen te valideren en gerichte therapieën te ontwikkelen.