The genetic basis of photoperiodic diapause in the jewel wasp Nasonia vitripennis
Promotie: | Mw. P.M.M. (Pauline) Romeyer |
Wanneer: | 15 januari 2024 |
Aanvang: | 11:00 |
Promotor: | prof. dr. L.W. (Leo W) Beukeboom |
Copromotor: | dr. L.P.W.G.M. (Louis) Jacobus Mgn Van De Zande |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Science and Engineering |
Beïnvloeding fotoperiodische inductie van de diapauze bij de wesp Nasonia vitripennis
Pauline Romeyer deed bij de wesp onderzoek naar het effect van klok-genen op diapauze. Romeyer: 'Alle organismen op aarde ervaren dagelijkse variatie in fotoperiode in hun natuurlijke omgeving, met afwisselende lichte en donkere fasen. De fotoperiode varieert ook in het jaar, met een langere lichtfase in de zomer en een langere donkerfase in de winter, afhankelijk van de breedtegraad. Licht is daardoor een van de meest betrouwbare voorspellers van toekomstige omstandigheden in de natuur.
Sommige insecten gebruiken deze periodieke seizoensveranderingen in de fotoperiode om zich voor te bereiden op ongunstige omstandigheden, door niet te gaan voortplanting maar overwinteren in een staat van diapauze. Veel details over de moleculaire verwerking van externe signalen in dit aanpassingsgedrag zijn nog onbekend.Vrouwtjes van de parasitaire wesp Nasonia vitripennis induceren diapauze bij hun nakomelingen, afhankelijk van het aantal dagen met een kritieke daglengte dat ze ervaren. Wespen uit Zuid-Europa hebben meer en kortere dagen nodig voordat ze diapauze induceren dan wespen uit Noord-Europa. Omdat wespen de daglengte kunnen meten en het aantal dagen kunnen tellen, is geopperd dat hun interne klok betrokken is. Een duidelijk effect werd waargenomen voor één klok-gen, period, maar het is onbekend of andere klok-genen en factoren een rol spelen.In dit proefschrift heb ik het effect van klok-genen op diapauze uitgezocht. Period bleek inderdaad het belangrijkste gen te zijn, maar, cryptochrome-2 had ook een effect. In concludeer dat fotoperiodische inductie van de diapauze in N. vitripennis beïnvloed wordt door sommige, maar niet alle, klok-genen alsmede diverse andere genetische en fysiologische factoren, waarvan de aard verder moet worden onderzocht.'