Crosstalk between lipoproteins and leukocytes

Link tussen lipoproteïnen en leukocyten: de rol van T-cel cholesterol efflux bij veroudering en atherosclerose

Atherosclerose is de voornaamste oorzaak van hart- en vaatziekten (HVZ). De grootste risicofactoren voor atherosclerose en HVZ zijn verhoogde plasmaniveaus van het lage-dichtheids lipoproteïne-cholesterol (LDL-c) en ontsteking. In haar proefschrift heeft Bazioti de link tussen lipoproteïnen en de niveaus van leukocyten in het bloed onderzocht. Leukocytenaantallen in het bloed zijn positief geassocieerd met hart- en vaatziekten, onafhankelijk van ontsteking. Studies in diermodellen hebben aangetoond dat hoge-dichtheids lipoproteïne cholesterol (HDL-c) de productie van leukocyten onderdrukt.

In haar proefschrift vond Bazioti een negatieve associatie tussen plasma HDL-c en leukocytniveaus in het Lifelines DEEP cohort, hetgeen translationeel bewijs levert voor de bevindingen in diermodellen. Hoge leukocytenaantallen in het bloed bij patiënten met myeloproliferatieve ziekten gaan gepaard met lage plasma LDL-c niveaus. Desondanks hebben deze patiënten een verhoogd risico op HVZ. Bazioti stelt voor dat dit het gevolg is van leukocytose en dat hematopoëtische stamcellen grote hoeveelheden LDL-c opnemen om hun proliferatie te stimuleren, hetgeen leidt tot hoge leukocytproductie met als gevolg verlaagde plasma LDL-c niveaus.

Bazioti heeft zicht ook gericht op T-cellen. Tijdens atherogenese en veroudering stapelen T-cellen cholesterol, hetgeen leidt tot differentiatie in verschillende subsets met pro- of anti-inflammatoire eigenschappen. Om de effecten van cholesterolophoping in T-cellen op T-celveroudering en atherosclerose te onderzoeken, heeft Bazioti een muismodel gegenereerd met gecombineerde deficiëntie van de cholesteroltransporters ATP Binding Cassette A1 en G1 (ABCA1/ABCG1) in T-cellen. T-cel Abca1/Abcg1-deficiëntie verhoogde T-celapoptose en ‘senescence’ en verminderde atherosclerose in muizen van middelbare leeftijd. Haar bevindingen suggereren dat T-cel cholesterol efflux cruciaal is voor het behoud van het aantal T-cellen in het bloed en perifere lympfoide organen, en T-celtolerantie, vooral tijdens veroudering.

CV Venetia Bazioti

Venetia Bazioti (1992) studeerde Voeding en Diëtetiek aan de Harokopio Universiteit (Athene, Griekenland). Daarna volgde ze de masteropleiding Voeding en Gezondheid (specialisatie: Moleculaire Voeding en Toxicologie) aan de Universiteit van Wageningen. Haar promotieonderzoek vond plaats bij de afdeling Kindergeneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Sinds november 2021 werkt ze als postdoc-onderzoeker bij het Instituut voor Preventie en Epidemiologie van Bloedsomloopziekten (IPEK, München, Duitsland). De titel van haar proefschrift luidt: Crosstalk between lipoproteins and leukocytes. Role of T cell cholesterol efflux pathways in aging and atherosclerosis.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/e46f95f7-f356-4fbc-8d5b-0fa852a19338