A multifaceted view of the interplay between gas and radio AGN
| Promotie: | Mw. S.N. (Suma Murthy) Murthy |
| Wanneer: | 08 februari 2022 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotors: | R. (Raffaella) Morganti, Prof, prof. dr. T.A. Oosterloo |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Interacties tussen radiojets en het koud interstellair medium
Superzware zwarte gaten in de centra van zware sterrenstelsels worden active galactic nuclei (AGN) wanneer er accretie van materie uit de nabije omgeving plaatsvindt. Dit resulteert in emissie van een enorme hoeveelheid energie die de evolutie van hun moederstelsels beïnvloedt. In radioluide AGN's wordt de energie uitgezonden in de vorm van gebundelde jets. Deze jets en het omringende interstellaire medium (ISM) hebben een wisselwerking: terwijl de radiojets het ISM turbulent maken en snelle uitstromingen aandrijven, vertraagt een dicht ISM de groei van deze radiojets. Inzicht in zowel de aard van deze interactie tussen jets en ISM als de evolutie ervan als een functie van roodverschuiving is cruciaal om de rol van radio-AGN's in de evolutie van melkwegstelsels te begrijpen.
Suma Murthy heeft een gedetailleerde studie uitgevoerd naar de interactie tussen radiojets en het koude ISM. Zij keek naar waterstof (atomair (HI) en moleculair) in een radiosterrenstelsel met lage helderheid, met behulp van de Very Large Array (VLA), het Europese VLBI Netwerk (EVN) en de NOrthern Extended Millimeter Array (NOEMA). Dit resulteerde in de eerste ontdekking van een zware uitstroom van moleculair gas in deze AGN, enkel aangedreven door radiojets. Hiermee toonde Murth aan dat jet-ISM-interactie op kpc-schaal in dergelijke bronnen belangrijk is voor modellen van de evolutie van sterrenstelsels.
Met behulp VLA heeft zij verder gezocht naar HI in selecties van radio-AGN's bij hogere roodverschuivingen en stelden voor dat de incidentie en beweging van HI in radio-AGN's niet evolueert tot z ~ 0.4 en met behulp GMRT we leverden het eerste bewijs voor de evolutie van koud-gas inhoud in radio-AGN-omgevingen bij z > 0.7.
Suma Murthy verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut met financiering via een beurs van de RUG. Zij werkt nu als Support Scientists bij JIVE.