Through a lens darkly: magnified views of massive galaxy formation

Rol van superzware zwarte gaten in evolutie van sterrenstelsels

In het hart van massieve sterrenstelsels bevindt zich een superzwaar zwart gat. Astronomen denken dat de evolutie van sterrenstelsels verband houdt met de groei van hun superzware zwarte gaten. Om dit verband te begrijpen moeten we deze sterrenstelsels in het verre universum onderzoeken tijdens hun vorming.

Hannah Stacey onderzocht de eigenschappen van sterrenstelsels met superzware zwarte gaten die snel materie consumeren en een enorme hoeveelheid energie produceren. Zij heeft daarvoor zwaartekrachtlenzen gebruikt, een techniek die deze zeer verre sterrenstelsels vergroot zodat ze beter in detail kunnen worden gezien. De eerste helft van haar proefschrift was erop gericht te begrijpen hoeveel sterren zich vormen in deze jonge sterrenstelsels. De tweede helft richt zich op gedetailleerde studies in hoge resolutie om de grootte en structuur van de sterrenstelsels te meten, inclusief hun sterren en het waterstofgas dat beschikbaar is om nieuwe sterren te maken.

Over het algemeen vond Stacey dat de sterrenstelsels die snel groeiende superzware zwarte gaten hebben, ook zeer snel hun waterstofgas in sterren veranderen. Dit is in algemene overeenstemming met voorspellingen over hoe deze massieve sterrenstelsels worden gevormd, maar biedt nieuwe informatie die kan worden gebruikt om ons begrip van de vorming van sterrenstelsels te verbeteren.

Het promotieonderzoek van Hannah Stacey vond plaats bij de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut, met financiering via de RUG en ASTRON. Zij werkt nu als postdoc bij het Max Planck Institute for Astrophysics (Duitsland).

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/3b89afd3-fde3-4380-96f4-2614649559fc