Mania and meaning
| Promotie: | Mw. E. (Eva) Ouwehand |
| Wanneer: | 30 januari 2020 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. T.H. (Hetty) Zock, prof. dr. A.W. Braam |
| Copromotors: | prof. dr. J.K. (Hanneke) Muthert, dr. H. Boeije |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Religie, Cultuur en Maatschappij |
Behandeling bipolaire stoornis ook richten op religieuze ervaringen
De ervaring dat alles met elkaar samenhangt, eenheidservaringen of de aanwezigheid van God voelen. Het zijn voorbeelden van vaak ingrijpende religieuze en spirituele ervaringen die mensen met een bipolaire stoornis hebben en die ze niet direct een plek kunnen geven. Ze zoeken naar de betekenis ervan, maar in de behandeling is er weinig aandacht voor. Dat moet veranderen, vindt promovenda Eva Ouwehand die hier onderzoek naar deed.
Eva Ouwehand heeft voor haar promotie onderzocht welke religieuze en spirituele ervaringen mensen met een bipolaire stoornis hebben, hoe zij deze zelf interpreteren, welke betekenis dit in hun leven heeft en hoe zorgverleners daarbij kunnen helpen. Ouwehand (zelf geestelijk verzorger) sprak met 34 mensen met een bipolaire stoornis, samen met een psychiater in opleiding. Vervolgens stelde ze een vragenlijst op die ingevuld is door bijna 200 patiënten van de afdeling Altrecht bipolair, om te kijken hoe vaak de verschillende typen ervaringen en interpretaties ervan voorkomen.
Religieuze en spirituele ervaringen (zoals de ervaring dat alles met elkaar samenhangt, eenheidservaringen of van de aanwezigheid van God) kwamen vooral voor tijdens manische episoden. Toch verschilden zij qua inhoud niet altijd duidelijk van religieuze ervaringen van mensen zonder diagnose zoals die in de literatuur beschreven staan. Een deel van de respondenten vond dat hun ervaring blijvende invloed had op hun leven (bijvoorbeeld hun kijk op de wereld veranderde), een ander deel vond dat niet; en dat verschilde per type ervaring. Ongeveer de helft van de respondenten vond dat de ervaringen deel van hun spirituele ontwikkeling uitmaakten - ze zien het als spirituele groei. Ook vond ongeveer de helft dat de ervaringen authentiek religieus waren, maar konden ontsporen door de ziekte. De helft van alle respondenten vindt aandacht voor geloof en spiritualiteit een belangrijk thema in de behandeling.
Ouwehand: ‘De zoektocht naar de (blijvende) betekenis van religieuze ervaringen is bij tijd en wijle verwarrend, brengt twijfel met zich mee en is op zijn minst een uitdaging voor mensen met een bipolaire stoornis. Het vinden van een evenwichtige houding ten aanzien van religieuze ervaringen verdient dan ook meer aandacht in de GGZ. In de behandeling kunnen het medisch model en het persoonlijke interpretatiemodel van patiënten worden gewogen en met elkaar in verband gebracht worden. In samenspraak met de patiënt kan gezocht worden naar wat in iemands geloof of spiritualiteit blijvend het herstelproces ondersteunt.’
Een samenvatting van het (kwalitatieve deel van het) onderzoek is te zien in deze video.