Gravitational lensing at milliarcsecond angular resolution
| Promotie: | Mw. C. (Cristiana) Spingola |
| Wanneer: | 04 februari 2019 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | J.P. (John) McKean, Prof, prof. dr. L.V.E. (Léon) Koopmans |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Zwaartekrachtlenzen gebruikt en geanalyseerd
Het zwaartekrachtlens-effect is een krachtig hulpmiddel om de massa van sterrenstelsels op grote afstanden te bestuderen, maar ook voor het uitvoeren van gedetailleerde studies van bronnen op zeer grote afstand van de aarde. Zwaartekrachtlenzen zijn zeer zware objecten die het licht dat langs hen gaat ombuigen, zodat ze dit als een lens concentreren. Voor haar promotieonderzoek gebruikte Cristiana Spingola observaties met milliboogseconde hoekresolutie van radiobronnen die ze waarnam via een zwaartekrachtlens, om zowel de eigenschappen van de sterrenstelsels die de lens vormen als de achtergrondbronnen te onderzoeken.
Zij beschrijft in haar proefschrift observaties die gebruik maken van globale interferometrie met hoge resolutie (VLBI), van de radiobron MG J0751+2716 die ze via een zwaartekracht lens kan ‘zien’. Haar observatie levert bewijs van zowel compacte als uitgebreide structuur (kern-straalmorfologie) in verscheidene gravitationele bogen. Deze gegevens bieden een schat aan observationele voorwaarden, die gebruikt worden om het binnenste massaprofiel (baryonische en donkere materie) van een groep sterrenstelsels te bepalen, en ook om de vlakheid van de distributie van donkere materie op milliboogseconde schalen te onderzoeken.
Door radio-observaties van spectrale lijnen aan te vullen met optische en nabij-infrarode beeldvorming met een hoge hoekresolutie, onderzocht Spingola vervolgens koud moleculair gas, sterren en stofgehalte in twee sterrenstelsels op hoge roodverschuiving (MG J0751 + 2716 en JVAS B1938 + 666). Bovendien, door twee waarnemingen met milliboogseconde resolutie die 15 jaar uit elkaar liggen te vergelijken, vond zij als eerste bewijs voor eigenbeweging in het zwaartekrachtlenssysteem MG B2016 + 112. De analyse van deze data kan het formatiemodel voor super massieve zwarte gaten inperken.
Ten slotte presenteert Spingola een nieuwe zoektocht naar gravitationele lenzen in het VLBI-onderzoek mJIVE-20, in het kader van toekomstige zoekacties met radio-interferometers van de volgende generatie.
Cristiana Spingola verrichtte haar promotieonderzoek aan de afdeling Sterrenkunde van het Kapteyn Instituut, met financiering via de RUG. Zij werkt hier nu als postdoc.