Geen stijl
Promotie: | Dhr. S.J.J. (Sieger) Vreeling |
Wanneer: | 21 maart 2019 |
Aanvang: | 12:45 |
Promotors: | prof. dr. W.E. Krul, prof. dr. A. van der Woud |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Letteren |

Te eenzijdig beeld van veranderingen architectuur rond 1900
Overzichtswerken van de architectuurgeschiedenis geven een te beperkt beeld van de ontwikkeling van architectuur en bouw rond 1900. Dat concludeert promovendus Sieger Vreeling. Volgens hem wordt de ontwikkeling van de architectuur nog altijd beschreven aan de hand van de bouwstijlen en is er te weinig aandacht voor fundamentele veranderingen als nieuwe gebouwtypen, bouwmaterialen en technische installaties.
De maatschappij veranderde vanaf circa 1850 ingrijpend en de architectuur veranderde mee. Er verschenen talloze nieuwe typen gebouwen, zoals postkantoren, stations en warenhuizen. Die werden uitgerust met de nieuwste bouwmaterialen en technische installaties en werden ontworpen en uitgevoerd door een keur aan specialisten. Het probleem is volgens Vreeling dat de overzichtswerken van de architectuurgeschiedenis deze enorme en fundamentele veranderingen niet of nauwelijks behandelen. Zij beschrijven de ontwikkeling van de architectuur nog altijd aan de hand van de bouwstijlen.
Vreeling biedt met zijn proefschrift een kijkje achter de gevel van de Nederlandse architectuur rond 1900. Eerst beschrijft hij de oude, gebrekkige gebouwen. Daarna is het de beurt aan de specialisten die vorm moesten geven aan de nieuwe bouwopgave, waaronder niet alleen architecten, maar ook constructeurs, installateurs en aannemers. Vreeling sluit af met een aantal voorbeelden van een rijkere architectuurgeschiedenis: verschillende universitaire laboratoria, een schouwburg, een modepaleis, een ziekenhuis, een krankzinnigengesticht en een openbaar slachthuis.
Vreelings onderzoek is opgezet als een steekproef om de discrepantie tussen de architectuurhistorische overzichtswerken en de echte wereld in kaart te brengen. Hij richtte zich op de periode rond 1900, omdat deze volgens de handboeken gedomineerd werd door de zoektocht naar een nieuwe stijl. Vreeling ontdekte dat het bouwbedrijf rond 1900 in werkelijkheid in al zijn geledingen fundamenteel veranderde. De overzichtswerken geven wel een heel beperkt beeld van de architectuurgeschiedenis concludeert Vreeling. Hij pleit voor een andere manier van kijken naar en denken over architectuur.