The organic ties of iron
| Promotie: | Dhr. H.A. (Hans) Slagter |
| Wanneer: | 10 december 2018 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. H.J.W. de Baar, prof. dr. C.P.D. Brussaard |
| Copromotor: | dr. L.J.A. Gerringa |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Hoe ijzer in de zee oplost
In de oceanen is de aanmaak van organische verbindingen (de zogeheten primaire productie) afhankelijk van onder meer de aanwezigheid van opgelost ijzer in zeewater. IJzer zelf lost slecht op in zeewater en moet hiervoor gebonden zijn aan oplosbare stoffen, zogeheten ijzerbindende liganden. Deze liganden zijn een divers mengsel van organische stoffen en over de samenstelling hiervan is nog weinig bekend. Hans Slagter onderzochtDit proefschrift onderzochto de bronnen van ijzerbindende liganden op zee en in het laboratorium, om het effect van microbiële processen te bestuderen.
In de Middellandse Zee vond Slagter diverse bronnen voor liganden, soms verschillen deze van de bronnen van ijzer. In de Noordelijke IJszee worden ijzer en organisch materiaal uit de omringende rivieren over het oppervlak getransporteerd. Hieronder bevinden zich ook humuszuren, bacteriële afbraakproducten waarvan bekend is dat zij ijzer binden. Deze vormen een belangrijk bestanddeel van de liganden in deze zee. Het valt te verwachten dat dit transport sterk onder invloed staat van klimaatverandering, die invloed heeft op de hoeveelheid materiaal die via de stroomgebieden van de rivieren in zee terechtkomt.
Met behulp van laboratoriumonderzoek ontdekte Slagter dat virusinfectie van fytoplankton geremd wordt door lage ijzerconcentraties. Dit maakt de uitwisseling van nutriënten door het openbreken van fytoplanktoncellen, virale lyse genoemd, minder effectief. Ook zag hij dat virale lyse, afhankelijk van de gastheersoort, de concentratie van ijzerbindende liganden verhoogt. Aanwezige bacteriën blijken de samenstelling van het ligandenmengsel te veranderen, en zijn een mogelijke verliesfactor voor liganden.
Tenslotte benadrukt Slagter het belang van zorgvuldige methodekeuze, aangezien momenteel geen enkele methode in staat is de gehele ligandsamenstelling te duiden.
Het promotieonderzoek van Hans Slagter vond plaats bij de afdeling Ocean Ecosystems van het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG) en het NIOZ, met financiering door NWO.