Exciting links

Verstoring van hersennetwerken bij schizofrenie

Bij patiënten met schizofrenie lijkt sprake te zijn van een verstoring van netwerken in het brein. Patiënten die stemmen horen vertonen grotere activiteit in hersengebieden die betrokken zijn bij waarneming en verwerking van gehoors- en gevoelsinformatie dan bij gezonde deelnemers. Een hersennetwerk dat actief is tijdens rust, is bij deze patiënten actiever dan gebruikelijk wanneer zij niet in rust zijn. Deze afwijkingen, die een rol zouden kunnen spelen bij het horen van stemmen, stelde UMCG-onderzoeker Leonie Bais vast tijdens haar promotieonderzoek.

Ondanks reguliere behandeling houdt een groot deel van de mensen met schizofrenie last van auditief-verbale hallucinaties (‘stemmen’) en/of negatieve symptomen (zoals verminderde energie en motivatie en een afgevlakt gevoel). Om deze symptomen goed te kunnen behandelen is het van belang het onderliggend werkingsmechanisme in de hersenen te begrijpen. Symptomen van schizofrenie worden beschouwd als een gevolg van verstoorde werking binnen en tussen netwerken in het brein. Bais onderzocht daarom de netwerken die betrokken zijn bij het verwerken van auditief-verbale informatie.

De studies in haar proefschrift laten zien dat de werking binnen deze netwerken niet optimaal is. Met name het netwerk dat gehoorsinformatie verwerkt lijkt te actief te zijn bij mensen met schizofrenie die stemmen horen. Daarnaast is bekend dat mensen met negatieve symptomen minder activiteit vertonen in de voorste hersengebieden, die in nauw contact staan met vele andere gebieden in de hersenen.

Theoretisch is het mogelijk met behulp van de techniek Transcraniële Magnetische Stimulatie (TMS) belangrijke netwerken zodanig te stimuleren dat symptomen verminderen. Bais voerde twee placebogecontroleerde studies uit met deze techniek. In de eerste studie onderzocht zij het effect van laagfrequente stimulatie voor de behandeling van stemmen. Deze behandeling bleek op symptoomniveau niet effectiever te zijn dan een placebobehandeling. Op hersenniveau zag Bais echter wel dat de behandeling effect teweegbracht. Mogelijk kan optimalisatie van behandelparameters zorgen voor een sterker effect op de symptomen.

In een tweede studie gebruikte Bais hoogfrequente repetitieve TMS voor de behandeling van negatieve symptomen. Hier zag zij wel een effect van de behandeling op symptoomniveau, in vergelijking met de placebobehandeling. In beide studies waren er grote verschillen in individuele respons op de behandeling. Toekomstig onderzoek zou zich kunnen richten op het identificeren van factoren die samenhangen met de respons op behandeling. De resultaten van het promotieonderzoek van Bais vormen een goede basis voor verder onderzoek naar de behandeling van stemmen en negatieve symptomen bij schizofrenie.

Leonie Bais (1980) behaalde haar Master psychologie aan de RUG. Haar promotieonderzoek vond plaats bij het NeuroImaging Center (NIC) van het UMCG, binnen het onderzoeksprogramma Interdisciplinary Center Psychopathology and Emotion regulation van de onderzoekschool BCN. Naast haar werk bij het NeuroImaging Center, werkt Bais als onderzoeker bij Lentis (GGz Groningen).

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/6605f0f7-a704-49bc-92bf-141879c18bfa