The role of mucosal inflammation in initiation of rheumatoid arthritis
| Promotie: | Dhr. K.M.J. (Koen) Janssen |
| Wanneer: | 21 november 2016 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. A. (Arjan) Vissink, prof. dr. A.J. van Winkelhoff |
| Copromotors: | dr. J. Westra, prof. dr. E. Brouwer |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Onderzoek naar samenhang parodontitis en reuma
Draagt slijmvliesontsteking, zoals bijvoorbeeld paradontitis, bij aan het ontstaan van met reuma geassocieerde antistoffen? Die vraag stond centraal in het promotieonderzoek van Koen Janssen. Hij concludeert dat er, in een groep gezonde vrijwilligers zonder reuma, inderdaad samenhang bestaat tussen zulke antistoffen, parodontitis en chronische ontsteking van de longen, al waren de spiegels van deze antistoffen over het algemeen laag. Het onderzoek kan helpen om reuma eerder op te sporen en daardoor ook vroeger en hopelijk meer succesvol te behandelen.
Reumatoïde artritis is een autoimmuunziekte waarbij het slijmvlies in de gewrichten chronisch ontstoken is. Het is nog onbekend hoe reumatoïde artritis ontstaat, maar zonder behandeling wordt de ziekte snel erger. Wetenschappers zijn daarom geïnteresseerd in de vraag hoe de ziekte ontstaat en hoe deze zo vroeg mogelijk opgespoord kan worden. Janssen combineerde deze beide vragen in zijn onderzoek.
De promovendus legt uit dat er in de Griekse oudheid al een verband werd gelegd tussen parodontitis (vergevorderde tandvleesontsteking) en een ziekte waarvan we nu vermoeden dat het reuma was. De behandeling bestond destijds uit het trekken van een tand. Diezelfde praktijk werd in de eerste helft van de twintigste eeuw standaard, tot men in de jaren vijftig vaststelde dat er geen wetenschappelijk bewijs was waarop de behandeling was gestoeld. Wel is men blijven vermoeden dat er een verband bestaat tussen de productie van auto-antistoffen en microbiële infecties in slijmvliesweefsel.
Janssen vatte eerder onderzoek samen, en voerde zelf nieuw onderzoek uit. Zo vergeleek hij onder andere auto-antistofspiegels die specifiek zijn voor reumatoïde artritis in het bloedserum van 36 gezonde vrijwilligers zonder tandvleesproblemen, 113 mensen met parodontitis en 84 reumapatiënten. Op basis hiervan concludeert hij dat het heel waarschijnlijk is dat parodontitis een rol speelt in het ontstaan van reuma, en wel via de productie van antigenen die een doelwit vormen voor een bepaald soort auto-immuunstoffen dat kenmerkend is voor reuma.
Koen Janssen (1987) studeerde Biotechnologie aan de Universiteit van Wageningen. Hij voerde zijn promotieonderzoek uit binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen.