Metabolic syndrome: the key role of early life exposure to air pollution

Metabool syndroom: de sleutelrol van blootstelling aan luchtvervuiling in de vroege jeugd

Dit proefschrift van Parinaz Poursafa is opgedeeld in vijf delen:De impact van blootstelling aan luchtverontreiniging in de vroege levensjaren op de menselijke gezondheid in het algemeen, en met een focus op het metabool syndroom, endotheliale dysfunctie, cardiometabole risico’s en de onderliggende mechanismen.

Deel 1 beschrijft de relatie tussen luchtverontreiniging en gezondheid. Onderzoek toont een stijging van sterfte en verloren gezonde levensjaren door fijnstof (PM2.5) , vooral onder ouderen, ondanks dalende cardiovasculaire sterftecijfers. Kinderen worden blootgesteld aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s), wat preventieve maatregelen tegen deze schadelijke stoffen noodzakelijk maakt.

Deel 2 richt zich op omgevingsfactoren en het metabool syndroom. Vroege blootstellingen, waaronder luchtverontreiniging, beïnvloeden de cardiovasculaire en metabole gezondheid via foetale programmering en maternale factoren. Luchtverontreiniging bij kinderen wordt geassocieerd met ontsteking en insulineresistentie, terwijl groenvoorzieningen beschermen door lagere bloedglucosespiegels te bevorderen.

Deel 3 onderzoekt de link tussen luchtverontreiniging en endotheliale dysfunctie. Polluenten (verontreinigende stoffen) worden in verband gebracht met vaatziekten bij kinderen en een negatieve impact op neonatale gezondheid door maternale blootstelling.

Deel 4 bespreekt cardiometabole (hart- en stofwisselingsgerelateerd) risico’s. Slechte luchtkwaliteit verhoogt bloeddruk, ongunstige lipidenprofielen en obesitas bij kinderen, wat de rol van luchtverontreiniging in het metabool syndroom bevestigt.

Deel 5 benadrukt epigenetische mechanismen, zoals DNA-methylatie, als mediators tussen luchtverontreiniging en het metabool syndroom. Deze mechanismen beïnvloeden ontstekingen en vasculaire functies.

Dit proefschrift laat zien dat blootstelling aan luchtverontreiniging in de vroege levensjaren van belang kan zijn voor de levenslange metabole gezondheid. Mechanismen zoals systemische ontstekingen, oxidatieve stress en epigenetische veranderingen worden belicht. Deze bevindingen roepen op tot uitgebreide maatregelen voor de volksgezondheid, zoals het verminderen van blootstelling aan luchtverontreiniging, het vergroten van toegang tot groenvoorzieningen en het implementeren van biomonitoringprogramma’s om deze risico’s te beperken.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/c9775035-4da0-4037-b363-5e5bbcf10445