From the first to the second European guidelines for diagnosis and treatment of phenylketonuria: building evidence for future recommendations
| Promotie: | A.M.J. van Wegberg, MSc |
| Wanneer: | 15 januari 2025 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. F.J. (Francjan) van Spronsen, prof. dr. A. MacDonald |
| Copromotor: | dr. M.R. (Rebecca) Heiner-Fokkema |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Van de eerste tot de tweede Europese richtlijnen voor diagnose en behandeling van fenylketonurie: bewijs opbouwen voor toekomstige aanbevelingen
Fenylketonurie (PKU) is een zeldzame stofwisselingsziekte die wordt veroorzaakt door een tekort aan het PAH-enzym, waardoor fenylalanine (Phe) zich ophoopt en, zonder behandeling, kan leiden tot ernstige neurologische schade. In 2017 werd de eerste Europese richtlijn voor de diagnose en behandeling van PKU gepubliceerd. Tijdens het opstellen van deze richtlijnen bleek dat voor verschillende onderwerpen beperkt bewijs beschikbaar was, wat de basis vormde voor dit manuscript. Dit manuscript van Annemiek van Wegberg richt zich op vijf onderwerpen: BH4-behandeling, laat gediagnosticeerde patiënten, atypische patiënten, voorkeuren en waarden van zorgprofessionals, en alternatieve biomarkers.
Onderzoek naar BH4-behandeling wees uit dat de 48-uurs test slechts enkele langzame responders mist, maar het verlagen van de drempelwaarde leidde tot meer fout-positieven. Daarnaast is er weinig consensus onder zorgprofessionals over de definitie van BH4-responsiviteit. Voordelen, zoals verbeterde levenskwaliteit door dieetversoepeling, werden in studies niet aangetoond.
Laat gediagnosticeerde PKU komt nog steeds voor, vooral bij personen uit regio’s zonder neonatale screening of immigranten uit die gebieden. In de literatuur vonden we een aanzienlijk aantal patiënten die, ondanks verhoogde fenylalaninewaarden, lijken te ontsnappen aan ernstige neurocognitieve schade (atypische patiënten).
Deskundig oordeel speelt een belangrijke rol bij ontbrekend bewijs. Middels een survey werden verschillen binnen het richtlijnenpanel inzichtelijk, bijvoorbeeld in de voorkeur voor overbehandeling boven onderbehandeling.
Ook werden nieuwe biomarkers, zoals N-lactoyl-Phe, geïdentificeerd, die mogelijk beter inzicht geven in neurocognitief functioneren. De algemene discussie in dit manuscript benadrukt het belang van consistente definities van BH4-responsiviteit, het gebruik van geschikte vragenlijsten, en de potentie van metabolomics om het inzicht in PKU te vergroten.