Ruimte om te denken
| Promotie: | drs. E.A. (Eva-Anne) le Coultre |
| Wanneer: | 13 juli 2023 |
| Aanvang: | 16:15 |
| Promotor: | prof. dr. J.J.H. (Jeroen) Dekker |
| Copromotor: | dr. W.A.J. Meijer |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Gedrags- en Maatschappijwetenschappen |
Ruimte om te denken: wat we kunnen leren van filosofiedocenten
Hoe zetten filosofiedocenten hun leerlingen aan het denken? Daarover gaat het onderzoek van Eva le Coultre. In haar proefschrift ‘Ruimte om te denken’ worden acht ervaren filosofiedocenten geportretteerd. Aan de hand van fragmenten uit hun lessen in de bovenbouw van havo en vwo geeft ze een kijkje in de klas, waar leerlingen in gesprek zijn over filosofische vragen, zoals: Zijn lichaam en geest gescheiden? Moet je stoïcijns leven? Wat is kunst?
Dit onderzoek biedt aanwijzingen voor onderwijs in denken, ontleend aan John Dewey en Hannah Arendt. Om in de ‘denkmodus’ te komen is iets nodig dat de ‘routinemodus’ doorbreekt. Daarvoor is zowel levendigheid nodig als concentratie, wat een dubbele opdracht voor de filosofiedocent betekent: zowel orde scheppen als de boel opschudden. Om het handelen van filosofiedocenten in kaart te brengen is een kader geconstrueerd waarin gebalanceerd wordt tussen twee polen: filosofie leren (uitleggen wat andere filosofen bedacht hebben) en leren filosoferen (leerlingen zelf over filosofische vragen laten nadenken). Onderzocht is hoe deze acht filosofiedocenten zich verhouden tussen deze polen en hoe dat eruitziet in hun lessen. Het gesprek in de klas is daarbij cruciaal: het denken gebeurt in dialoog. Om die dialoog in je eigen hoofd te oefenen, helpt het om de dialoog in de filosofieles te voeren.