Skip to ContentSkip to Navigation
Over ons Actueel Evenementen Promoties

Insights into the pathophysiology of MCAD deficiency

Learning from in vivo, in vitro and in silico models
Promotie:L.A. Kiyuna, MSc
Wanneer:22 januari 2025
Aanvang:12:45
Promotors:prof. dr. B.M. (Barbara) Bakker, dr. T.G.J. (Terry) Derks
Copromotor:dr. ir. M.H. (Maaike) Oosterveer
Waar:Academiegebouw RUG
Faculteit:Medische Wetenschappen / UMCG
Insights into the pathophysiology of MCAD deficiency

Inzicht in de pathofysiologie van MCAD-deficiëntie

Koolhydraten/suikers, vetten en eiwitten zijn de belangrijkste voedingsstoffen voor het lichaam. Ze worden gebruikt als bouwstenen en brandstof om werk te verrichten. Tijdens vasten zijn vetreserves een belangrijke energiebron. Ze kunnen worden gebruikt als brandstof via een proces dat mitochondriale vetzuur β-oxidatie (mFAO) wordt genoemd. Dit proces bestaat uit een cyclische reeks biochemische reacties, waarbij een vetzuurmolecuul in elke cyclus met twee koolstofatomen wordt verkort en de energie wordt geoogst. Deze reacties worden gekatalyseerd door gespecialiseerde eiwitten die “enzymen” heten.

Bij ziekte, als een enzym afwezig of disfunctioneel is, vinden de reacties die door dat enzym worden uitgevoerd, ofwel niet plaats ofwel met een lagere snelheid. Als gevolg hiervan, in de context van mFAO, wordt er minder energie uit vet gehaald, hopen meer biochemische tussenproducten zich in het lichaam op, en wordt het evenwicht van vraag en aanbod verstoord. Een gebrek aan een functioneel enzym wordt een deficiëntie genoemd. Dit proefschrift van Ligia Kiyuna richt zich op medium-chain acyl-CoA dehydrogenase deficiëntie (MCADD), een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte waarbij de patiënten een variant hebben van het gen dat codeert voor het MCAD-enzym. Er is onderzocht hoe het verlies van een functionele MCAD, één van de enzymen in de mFAO-route, het voedingsstoffenevenwicht kan verstoren en kan leiden tot het ontstaan van ziekteverschijnselen (bijvoorbeeld hypoglykemie). Als onderdeel van het onderzoek zijn er nieuwe in vitro en ex vivo (dierproefvrije) ziektemodellen ontwikkeld en gekarakteriseerd om de weg vrij te maken voor hun gebruik in toekomstige studies van MCADD en andere erfelijke stofwisselingsziekten.