The development of enzyme- and light-responsive compounds to enable novel theranostic approaches in oncology
| Promotie: | I.M. Welleman |
| Wanneer: | 30 september 2024 |
| Aanvang: | 09:00 |
| Promotors: | prof. dr. W.C. (Wiktor) Szymanski, prof. dr. R.A.J.O. (Rudi) Dierckx, prof. dr. B.L. (Ben L.) Feringa |
| Copromotor: | dr. H.H. (Hendrikus) Boersma |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
De ontwikkeling van enzym- en lichtgevoelige verbindingen om nieuwe theranostische benaderingen in de oncologie mogelijk te maken
Kanker is een groep complexe ziekten, die worden gekenmerkt door ongecontroleerde celgroei en die jaarlijks miljoenen mensen treft. Een vroege en nauwkeurige diagnose is cruciaal voor een succesvolle behandeling en magnetic resonance imaging (MRI) speelt daarbij een rol. MRI is een veilige beeldvormingstechniek voor het hele lichaam en geeft een goede visualisatie van anatomische details. Deze informatie is waardevol voor de diagnose en behandelplanning. Maar in vergelijking met andere beeldvormingsmodaliteiten heeft MRI echter een lage gevoeligheid, wat de detectie van specifieke tumorkenmerken, zoals tot overexpressie gebrachte enzymen of receptoren, belemmert. Het kennen van deze kenmerken van een tumorcel is cruciaal voor gepersonaliseerde therapeutische behandelingen. Het verbeteren van de beeldvorming van deze kenmerken zou het gebruik van invasieve biopten kunnen verminderen, die nu nog nodig zijn om bepaalde kanker specifieke behandelingen te starten.
In dit proefschrift van Ilse Welleman worden de hierboven besproken uitdagingen aangepakt door twee methoden te verkennen. De eerste methode is gebaseerd op het ontwikkelen van activeerbare contrastmiddelen voor MRI. Deze reageren met de specifieke tumorkenmerken zoals enzymactiviteit of receptorexpressie, waardoor er een verandering in het MRI-signaal optreed, wat mogelijk kan leiden tot een verbeterde diagnose. De tweede methode richt zich op de ontwikkeling van licht lichtactiveerbare therapeutische verbindingen, met als doel de effectiviteit van de antikanker behandeling te optimaliseren en de bijwerkingen van de behandeling te verminderen.
Dit proefschrift presenteert twee methoden, die specifieke uitdagingen bij de detectie en behandeling van kanker aanpakken. Bovendien maken deze methoden, in combinatie met geschikte diagnostische tegenhangers, de weg vrij voor theranostische toepassingen.