Exploring the effects of biological DMARDs on bone metabolism and outcome in axial spondyloarthritis
| Promotie: | M. (Mark) Siderius |
| Wanneer: | 05 maart 2025 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotors: | dr. J.P.L. Spoorenberg, prof. dr. F.G.M. (Frans) Kroese |
| Copromotor: | dr. S. (Suzanne) Arends |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Onderzoek naar de effecten van biologische DMARD's op het botmetabolisme en de uitkomst bij axiale spondyloartritis
Axiale spondyloarthritis (axSpA) is een chronische reumatische aandoening, welke ontstaat op jongvolwassen leeftijd. Ontsteking van het axiale skelet kan leiden tot overmatige botaanmaak (ankylosering) en botafbraak. Verlaagde botmineraaldichtheid en wervelfracturen komen relatief vaak voor bij axSpA-patiënten, ook bij mannen jonger dan 50 jaar.
Het onderzoek van Mark Siderius heeft aangetoond dat serum biomarkers gerelateerd aan ontsteking, botstofwisseling en hormonen uit vetweefsel op groepsniveau geassocieerd zijn met radiologische progressie van de wervelkolom. Deze biomarkers hebben echter geen meerwaarde in het voorspellen van deze toename in botaanmaak op individueel patiëntniveau.
Serum botturnovermarkers (BTM) weerspiegelen het botmetabolisme. SCTX, OC, PINP en BALP reflecteren respectievelijk botafbraak, botregulatie, collageenvorming en mineralisatie. Er zijn BTM-referentiewaarden vastgesteld op basis van een populatie zonder botgerelateerde ziektes. Hiermee kunnen BTM Z-scores worden berekend om te corrigeren voor leeftijd en geslacht.
Tumor necrose factor-α (TNF-α) of interleukine-17 (IL17) remmers beïnvloeden het botmetabolisme van axSpA-patiënten. Tijdens de behandeling met TNF-α remmers vonden we een toename in BALP Z-score tijdens de eerste 2 jaar, waarna een daling werd gezien naar waarden voor start van de behandeling. Tegelijkertijd verbeterde de botmineraaldichtheid van de wervelkolom. Echter, wervelfracturen bleven ontstaan of namen toe in ernst tijdens langdurige behandeling met TNF-α remmers. Botmineraaldichtheid lijkt dus niet gelijk aan botkwaliteit. Tijdens 2 jaar behandeling met IL-17 remmers vonden we een daling in BALP Z-score. IL-17 remmers hebben dus een ander effect op het botmetabolisme dan TNF-α remmers bij axSpA-patiënten.
Samenvattend laat dit proefschrift zien dat het klinisch relevant is om bij de behandeling van axSpA-patiënten aandacht te hebben voor zowel botafbraak als botaanmaak.