A detailed view on salivary glands in primary Sjögren’s syndrome: histopathology and imaging
| Promotie: | M.S. van Ginkel |
| Wanneer: | 13 december 2023 |
| Aanvang: | 12:45 |
| Promotors: | prof. dr. F.G.M. (Frans) Kroese, prof. dr. H. (Hendrika) Bootsma, prof. dr. A.W.J.M. (Andor) Glaudemans |
| Copromotor: | B. (Bert) van der Vegt |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
Een gedetailleerd beeld van speekselklieren bij het primaire syndroom van Sjögren: histopathologie en beeldvorming
De ziekte van Sjögren is een systemische auto-immuunziekte die gekenmerkt wordt door droogheid van de mond en ogen. Naast de typische droogheidsklachten kunnen verschillende organen betrokken zijn bij de ziekte. Sjögren patiënten kunnen last hebben van veel verschillende klachten, wat het stellen van de diagnose moeilijk kan maken.
Dit proefschrift van Marthe van Ginkel had als hoofddoel om zowel de diagnostiek bij de ziekte van Sjögren als het classificeren van Sjögren patiënten in onderzoek studies te verbeteren. Dit deed van Ginkel door te kijken naar één van de belangrijkste doelorganen: de speekselklieren.
De studies beschreven het proefschrift van Van Ginkel focussen zich op het speekselklierbiopt en beeldvorming van de speekselklieren. Van Ginkel toonde aan dat zowel een biopt van de lipspeekselklier als een biopt van de parotisspeekselklier gebruikt kan worden in de huidige classificatie criteria voor Sjögren. Daarnaast liet van Ginkel zien dat het van belang is om in het lipbiopt naast de focus score ook te kijken naar de aanwezigheid van andere histopathologische kenmerken.
Deze kenmerken zijn:
- aanwezigheid van B-cellen in het epitheel van de afvoergangen van de speekselklier, een relatieve toename van IgG plasmacellen in de speekselklier en de aanwezigheid van kiemcentra (structuren waar geheugen B-cellen aangemaakt worden).
- Beeldvorming van de speekselklieren door middel van speekselklierechografie is nuttig tijdens de diagnostiek van Sjögren.
Beeldvorming met FDG-PET/CT heeft vooral toegevoegde waarde bij het detecteren van een (speekselklier) lymfoom, bij het detecteren van betrokkenheid van andere organen in het ziekteproces naast de speeksel- en traanklieren en bij het vinden van de beste locatie voor het nemen van een biopt.