Betwixt and between

Medische zorg voor functionele somatische symptomen

Het proefschrift van Gol beschrijft in een zestal naturalistische studies delen van het medisch traject, dat patiënten met functioneel somatische symptomen (FSS) doorlopen op zoek naar een verklaring en oplossing voor hun lichamelijke klachten. FSS is één van de vele termen die in omloop zijn om de klachten, waarvoor geen onderliggende somatische aandoening vastgesteld kan worden, aan te duiden.

Voordat een klacht functioneel wordt genoemd, wordt de patiënt nogal eens verwezen naar een somatisch specialist. De verwijsbrieven van de huisartsen werden geanalyseerd op voorspellers van FSS. Er blijken inderdaad een aantal voorspellers te zijn. Op basis daarvan kon een selectietool (PROFSS) ontwikkeld worden. Bestudering van de poliklinische brieven aan de huisarts maakte duidelijk dat het door internisten opgetekende behandelbeleid beperkter was in vergelijking met patiënten met internistische aandoeningen.  Zo werd in 40 % van de gevallen van FSS geen behandeladvies gemeld. Daarentegen was een opvallende uitkomst dat het geven van uitleg vaker werd genoemd in de brieven van patiënten met FSS, dan in de brieven van patiënten met internistische aandoeningen. Vervolgens werd met behulp van video-opnames de uitleg van FSS door de huisarts in kaart gebracht. Huisartsen blijken gebruik te maken van een zevental bouwstenen, waarbij geen patroon te ontdekken was in de vele verschillende wijzen waarop deze werden ingezet. Ook patiënten hebben hun gedachten over de aard van hun klachten. Ze leggen verbanden, onder andere tussen hun lichamelijke klachten en de negatieve emoties die ze ervaren. Onderzoek naar deze verbanden bracht aan het licht dat patiënten dit op verschillende manieren doen. Kennis hiervan is belangrijk als uitgangspunt voor een behandeladvies. Tot nu toe werd in wetenschappelijk onderzoek weinig aandacht besteed aan één type behandeladvies, namelijk de zelfhulpinterventie. In dit proefschrift worden de verschillende door de huisarts voorgestelde typen zelfhulpinterventies beschreven. Ook wordt nagegaan hoe dergelijke zelfhulpinterventies tijdens het gesprek tussen patiënt en huisarts tot stand komen, én wat maakt dat de patiënt interventies gaat uitvoeren.

Bestudering van al deze aspecten leert dat het voor een betere zorg essentieel is dat patiënt en dokter op een constructieve wijze op elkaar ingespeeld raken.

CV Janna Gol Janna Gol (1960) studeerde Geneeskunde aan Rijksuniversiteit Utrecht. Zij volgde een opleiding tot psychiater en vervolgens tot kinder- en jeugdpsychiater. Zij  was werkzaam op verschillende terreinen binnen de psychiatrie, alvorens zij in 2005 ging werken in het Universitair Medisch Centrum Groningen op de afdelingen Interne Geneeskunde en Psychiatrie. Haar aandachtsgebied is de patiëntengroep met aanhoudende lichamelijke klachten, waarvoor veelal geen onderliggende somatische aandoening aangetoond kan worden. De titel van haar proefschrift luidt: Betwixt and Between. Medical care for functional somatic symptoms.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/2d1ff103-960f-46f0-81d4-9f030001a0a3