Epstein-Barr virus-associated malignancies

Epstein-Barr-virus-geassocieerde maligniteiten onderzocht: gevoeligheidsfactoren en moleculaire detectie in vloeibare biopsieën

Het Epstein-Barr-virus (EBV) infecteert meer dan 90% van de wereldbevolking. Het virus speelt op twee verschillende manieren een belangrijke rol bij EBV-geassocieerde maligniteiten. Ten eerste kunnen EBV-eiwitten transformatie van normale cellen naar kankercellen induceren. Ten tweede kunnen EBV-eiwitten en RNA-moleculen worden gebruikt als biomarkers voor diagnose, het meten van ziekteactiviteit en prognose. In haar proefschrift bestudeerde Tan de pathogenetische mechanismen van meerdere EBV-geassocieerde maligniteiten, Hodgkin-lymfoom (HL), post-transplantatie lymfoproliferatieve aandoeningen (PTLD), nasofaryngeaal carcinoom (NPC) en maagcarcinoom (GC), door te focussen op de interactie tussen tumorcellen en reactieve cellen in de micro-omgeving van de tumorcellen. Verder werd ook de klinische waarde getest van verschillende EBV-eiwitten en RNA-moleculen als biomarkers.

Verschillende humaan leukocyten antigeen (HLA) allelen zijn geassocieerd met een verhoogd of verlaagd risico op het ontwikkelen van HL en NPC. De Bidayuh-bevolking is een etnische minderheidsgroep in Maleisië met een extreem hoog risico op NPC. In haar proefschrift identificeerde Tan nieuwe NPC-geassocieerde HLA-allelen in deze minderheidspopulatie uit Maleisië. Verder werd aangetoond dat verlies of behoud van HLA-expressie door tumorcellen geassocieerd is met een subset van de beschermende en risico-allelen in zowel HL als NPC. Deze gegevens suggereren dat de HLA-allelen een vroeg effect hebben op de pathogenese, terwijl de druk op tumorcellen om HLA-expressie te verliezen waarschijnlijk pas later optreedt.

Met celvrij DNA geïsoleerd uit plasma of neusspoelingen kon NPC-ziekteactiviteit met een hoge gevoeligheid aangetoond worden. Variaties in het aantal chromosomale kopieën werden gedetecteerd in celvrij DNA van meer dan 50 procent van de HL- en PTLD-patiënten. Verder kon in celvrij DNA EBV worden aangetoond met een gevoeligheid van 100% voor EBV-positieve HL- en PTLD-patiënten. De aanwezigheid van NPC, HL en PTLD geassocieerde biomarkers geeft aan dat het mogelijk is om ziekteactiviteit betrouwbaar te detecteren in niet-invasieve plasma en neusspoeling-samples.

CV Geok Wee Tan Geok Wee Tan (1983) studeerde Klinische Microbiologie aan de Royal Melbourne Institute of Technology (RMIT) Universiteit in Australië. Daarna was zij werkzaam als onderzoeker bij het Institute for Medical Research in Maleisië. Haar promotieonderzoek vond plaats bij dit instituut en bij de afdeling Pathologie en Medische Biologie aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Daarna zal zij werkzaam zijn als onderzoeker bij het Institute for Medical Research in Maleisië. De titel van haar proefschrift luidt: Epstein-Barr virus-associated malignancies. Susceptibility factors and molecular detection in liquid biopsies.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/36c58d9a-481c-4111-a5dc-8a71cb1a3a2b