Von Schwanenflaum und Vogelschiss
| Promotie: | M.C. Mulderije, M |
| Wanneer: | 09 januari 2025 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. D.J. (Dirk Jan) Wolffram, prof. dr. C. Spiegel |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Letteren |
Jeugdrevolte ’68 geen breuklijn, maar historische continuïteit in Duitse geschiedenis
De wereldwijde jeugdrevolte van 1968 is de linksradicale voorbode van sociale, culturele en politieke veranderingsprocessen. In West-Duitsland (BRD) ontwikkelt deze buitenparlementaire beweging zich als gevolg van haar nationale (voor)geschiedenis op een geheel eigen wijze. Die specifiek Duitse ontwikkelingsgang is onder meer te verklaren, doordat de politiek-ideologische grondleggers van de protestbeweging uit een autoritair gesocialiseerde nazigeneratie voortkomen, hetgeen voor de cohesie binnen de Duitse buitenparlementaire oppositie (APO) niet zonder gevolgen blijft. De ideologisch-theoretische revolutieconcepten van haar in meerdere systemen (Nazi-Duitsland, DDR en BRD) gevormde visionair leiders van het eerste uur (de ‘Primär-68er’) beïnvloeden na 1968 steeds nadrukkelijker het kompas van de linksradicale beweging.
De Duitse protestbeweging van 1968 is in de afgelopen decennia historisch, conceptueel en psychologisch al vanuit menige invalshoek geanalyseerd. Diepergravend onderzoek van discourslinguïstische en politolinguïstische aard (dat de relatie tussen taal en politiek analyseert) is tot op heden nauwelijks beschikbaar. Maarten Mulderije wil met zijn deels kwantitatieve, deels kwalitatieve politolinguïstische onderzoek dit geheel van wetenschappelijke invalshoeken vanuit de objectiverende afstand van een Nederlandse onderzoeker met elkaar verbinden. Dit doet hij door de bestaande literatuur over 'Duitsland 68' met zowel onderzoeksmethodisch nieuwe toepassingen op het terrein van de computerlinguïstiek, als met unieke interviews met prominente, destijds direct betrokken en ten tijde van het onderzoek nog in leven zijnde getuigen te verrijken.
Mulderije toont op basis van de ‘Vexierkettentheorie’ – de theorie van de toenmalige linksideologische taalmanipulatie – aan dat ’68 in de Duitse geschiedenis niet langer als breuklijn, maar veeleer als historische continuïteit gekwalificeerd moet worden. Zijn onderzoek ontkracht eveneens de ongegronde linksradicale beschuldigingen van afvalligheid en verraad aan het adres van de generationeel oudste activisten (de ‘Primär-68er’, die zich naderhand als radicaal-nationalisten ontpopten) en tevens ideologische voortrekkers van de beweging van 1968 en plaatst hen daarmee in een ander, genuanceerder daglicht.