The epidermal growth factor receptor pathway in polycystic kidney disease
| Promotie: | Mw. L.R. (Laura) Harskamp |
| Wanneer: | 05 april 2023 |
| Aanvang: | 11:00 |
| Promotors: | prof. dr. R.T. (Ron) Gansevoort, prof. dr. H. (Harry) van Goor |
| Copromotor: | dr. E. Meijer |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |
De epidermale groeifactorreceptorroute bij polycysteuze nierziekte
In cystenieren ontwikkelen zich met vocht gevulde blaasjes (cysten) in de nieren waarbij uiteindelijk nierfalen ontstaat. Sinds enkele jaren is er een medicijn, Tolvaptan, dat dit proces kan remmen. Het gebruik leidt echter tot hinderlijke bijwerkingen. Daarom is er behoefte aan een nieuwe behandelingsmodaliteit zonder deze bijwerkingen. Er lijkt een rol weggelegd voor de Epidermal Growth Factor Receptor (EGFR). Activatie van EGFR door zijn groeifactoren (genaamd liganden) is nodig bij het herstellen van schade aan de nier, maar teveel stimulatie van EGFR leidt tot cystevorming in de nieren. Harskamp ontdekte in haar proefschrift dat EGFR ligand EGF verlaagd is in patiënten met cystenieren en tevens lager is in patiënten met meer ziekte. In een grotere groep van patiënten met cystenieren bevestigde zij deze resultaten en vond tevens dat een lagere EGF geassocieerd was met achteruitgang van de nierfunctie. Ter ondersteuning van deze bevindingen vond Harskamp dat EGFR ook kon worden waargenomen in cysten afkomstig van nierweefsel van patiënten met cystenieren.
Verder onderzocht ze in haar proefschrift of er een geschikter model gemaakt kan worden om de ontwikkeling van cystenieren in te bestuderen, namelijk zeer dun gesneden plakjes nierweefsel (nierslices), in vergelijking met de huidige modellen. Harskamp vond dat nierslices van patiënten met cystenieren levensvatbaar bleven gedurende 48 uur en celdeling ontstond (belangrijk kenmerk van cystenieren).
Tot slot is onderzocht of EGF ook gebruikt kan worden om nierfunctieachteruitgang te voorspellen in de algemene populatie. Een lagere EGF bleek geassocieerd met een verhoogd risico op snel nierfunctieverlies en het ontwikkelen van chronische nierziekte in twee algemene populatiecohorten.
CV Laura Harskamp
Laura Harskamp (1989) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Gedurende haar master heeft zij haar promotieonderzoek uitgevoerd, een MD/PhD-traject, bij de Junior Scientific Masterclass van de RUG, afdeling Nefrologie. Momenteel is zij werkzaam als internist in opleiding in het Universitair Medisch Centrum Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: The epidermal growth factor receptor pathway in polycystic kidney disease.