Hydrogen sulfide in diabetes and cardiovascular disease

Waterstofsulfide en de preventie van hart- en vaatziekten

Waterstofsulfide (H2S) is vooral bekend van de geur van rottende eieren. De stof wordt ook in het menselijk lichaam gemaakt en blijkt daar, in lage concentraties, gunstige eigenschappen te hebben. Joost van den Born stelde in proefdieronderzoek vast dat de gasvorm van H2S mogelijk kan helpen om de ontwikkeling van hart- en vaatziekten te voorkomen. H2S blijkt ook te worden aangemaakt in atherosclerotische plaques en zou daar juist het risico op een hersen- of hartinfarct kunnen verhogen.

Ons lichaam produceert verschillende soorten gasvorminge signaalmoleculen, gasotransmitters. Er zijn tot nu toe drie gasotransmitters bekend: stikstofoxide, koolstofmonoxide en waterstofsulfide. Uit eerder onderzoek blijkt dat waterstofsulfide (H2S) mogelijk een rol kan spelen in de behandeling van hart- en vaatziekten. Van den Born onderzocht die rol in bloeddrukregulatie en vaatschade.

Hij stelde onder andere vast dat het toedienen van H2S aan muizen via de inademingslucht zorgt voor een significant lagere bloeddruk en bescherming biedt tegen een hartinfarct. Bij patiënten met diabetes type 2 en gezonde personen blijkt een hogere uitscheiding van sulfaat in de urine (als maat voor de hoeveelheid H2S in het lichaam) ook samenhang te vertonen met een lagere bloeddruk. Hoe het kan dat H2S de bloeddruk kan verlagen, is nog onbekend, maar het is wel bekend dat H2S de vaatdiameter kan beïnvloeden. Van den Born oppert dat ook patiënten met een normale bloeddruk mogelijk baat kunnen hebben bij H2S-gerelateerde behandeling als preventie voor het krijgen van hart- en vaatziekten.

Aan het ontstaan van hart- en vaatziekten liggen verschillende processen ten grondslag, waaronder atherosclerose, het dichtslibben van de aderen met cholesterol en plaque. Van den Born ontdekte dat de kleine bloedvaten in deze plaque – een mix van dode cellen en extracellulair materiaal – ook H2S aanmaken. Daar stimuleert deze gasotransmitter de aanmaak van nieuwe bloedvaten, wat vooral in het geval van vergevorderde aderverkalking gevaarlijk kan zijn. Het onderzoek helpt om de rol van waterstofsulfide beter te begrijpen en brengt een op waterstofsulfide gebaseerde behandeling van hart- en vaatziekten iets dichterbij.

Joost van den Born (1988) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Pathologie en Medische Biologie en binnen onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Het onderzoek werd gefinancierd door het UMCG. Van den Born is in opleiding tot internist en werkt nu bij Zorggroep Treant in Emmen.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/59719252-4771-4d98-a974-180194117c79