Lifestyle interventions in patients with a severe mental illness

Leefstijlinterventies verbeteren gezondheid van patiënten met psychiatrische aandoening

Het gezonder maken van de leefomgeving van patiënten met een ernstige psychiatrische aandoening leidt tot een verbetering in patiënten hun lichamelijke gezondheid en fitheid. Dat concludeert Anne Looijmans in haar proefschrift, waarin zij onderzocht hoe binnen de reguliere geestelijke gezondheidszorg (GGZ) het leefstijlgedrag van dergelijke patiënten veranderd kon worden.

De lichamelijke gezondheid van patiënten met een ernstig psychiatrische aandoening is alarmerend. Zo komen obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten veel voor. Dit hangt vaak samen met een ongezonde leefstijl. Het aanpakken van deze leefstijl is een manier om de gezondheid van deze patiëntengroep te verbeteren.

Looijmans onderzocht onder meer het effect van het veranderen van de obesitas bevorderende omgeving van patiënten die in een beschermde woonvorm verblijven, door het gezonder maken van het voedings- en bewegingsaanbod. Hiervoor werden stafleden gecoacht door leefstijlcoaches. Het bleek dat het veranderen van de omgeving leidde tot een verbetering in lichamelijke gezondheid en fitheid van patiënten. Het effect verdween echter zodra de leefstijlcoaches vertrokken en de stafleden zelf verantwoordelijk waren voor de gezonde omgeving.

In een tweede onderzoek kregen GGZ-verpleegkundigen een webtool met daarin leefstijlkennis en methoden voor gedragsverandering en een training in motiverende gespreksvoering, om zo zelfstandig wonende patiënten te motiveren om hun leefstijl aan te passen. Patiënten en GGZ-verpleegkundigen maakten samen een leefstijlplan, wat tweewekelijks werd geëvalueerd. Dit leidde niet tot verbetering van de gezondheid, hoewel patiënten wel gemotiveerder waren om hun voedingsgedrag te veranderen. Looijmans concludeert dat leefstijlinterventies wel mogelijk en ook effectief kunnen zijn in de GGZ, maar dat er structurele aanpassingen in de GGZ en aandacht voor leefstijl binnen de opleiding van verpleegkundigen en artsen nodig zijn om uitkomsten te vergroten en te behouden.

Anne Looijmans (1987) studeerde Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Haar onderzoek voerde ze uit bij de afdeling Epidemiologie en het Rob Giel onderzoekscentrum van het UMCG, in samenwerking met GGZ Friesland. Looijmans is nu werkzaam als postdoctoraal onderzoeker bij Gezondheidspsychologie van het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen. De titel van haar proefschrift luidt: Lifestyle interventions in patients with a severe mental illness: Addressing self-management and living environment to improve health.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/a4eedccc-11aa-4174-8eac-9fede69a9839