Photopharmacology

Antibiotica en cytostatica aan- en uitschakelen met licht

Veel problemen die gerelateerd zijn aan geneesmiddelen, zoals bijwerkingen en resistentie, worden veroorzaakt doordat medicijnen altijd actief zijn. Geneesmiddelen zijn actief in het hele lichaam, waardoor bijwerkingen optreden, én in het milieu, waardoor bacteriële resistentie kan ontstaan.

In zijn proefschrift beschrijft Wim Velema een nieuwe methode waarmee de activiteit van medicijnen op afstand kan worden gecontroleerd met behulp van licht. Door zogenaamde lichtschakelaars in te bouwen in de moleculaire structuur van medicijnen worden deze gevoelig voor licht, waardoor het medicijn als het ware aan- en uitgeschakeld kan worden.

Voorbeelden hiervan zijn antibiotica en cytostatica. Velema laat op celniveau zien dat het mogelijk is om de activiteit van medicijnen heel precies te controleren, waardoor het lukt om bacteriën en kankercellen te doden door middel van licht. Door deze methode verder te ontwikkelen kan het in de toekomst mogelijk worden om geneesmiddelen heel precies, lokaal aan te zetten in het lichaam, waardoor vervelende bijwerkingen vermeden zouden kunnen worden.

Het onderzoek van Wim Velema werd uitgevoerd aan het Stratingh Institute van de RUG en gefinancierd door ERC en NWO.