Should I stay or should I go?
| Promotie: | Mw. C.A.M. Sandström |
| Wanneer: | 28 april 2017 |
| Aanvang: | 14:30 |
| Promotor: | A.G.J. Buma |
| Copromotor: | dr. M.J.J.E. (Maarten J J E) Loonen |
| Waar: | Academiegebouw RUG |
| Faculteit: | Science and Engineering |
Hoge Noorden een gezonde omgeving voor broedende ganzen
Vogeltrek is een indrukwekkend fenomeen en het is een fascinerende vraag waarom trekvogels zo’n enorme afstand afleggen naar hun broedgebied. De gangbare verklaringen zijn het aanbod van voedsel, de periode met daglicht of de aantallen roofdieren. Cecilia Sandström heeft een andere verklaring onderzocht: is een verblijf in het poolgebied misschien gezonder? De vogels kunnen dan energie besparen op hun immuunsysteem en die energie besteden aan snellere groei.
Zij vergeleek brandganzen die in het noordpoolgebied op Spitsbergen broeden met hun soortgenoten die zich sinds kort blijvend in Nederland hebben gevestigd. De ganzen op Spitsbergen investeren minder in een eerste verdedigingslijn van hun immuunsysteem, waarschijnlijk omdat er minder ziekteverwekkers op Spitsbergen zijn.
In tegenstelling tot de ganzen op Spitsbergen, bleken de ganzen in Nederland geen versterking in hun immuunreactie te hebben als ze onder stress stonden, waarschijnlijk omdat ze al op een maximale inzet zaten. In een experiment waarbij op beide plekken kuikens met de hand zijn opgevoed hadden de Nederlandse kuikens meer parasieten en weefselaantasting in verschillende organen en een langzamere groeisnelheid. Ze waren dus minder gezond dan de kuikens op Spitsbergen.
Ten slotte onderzocht Sandström de rol die ganzen spelen in het introduceren van de parasiet Toxoplasma gondii op Spitsbergen. Die parasiet heeft een tussengastheer nodig in de levenscyclus, die daar ontbreekt. Sandström vond dat jonge ganzen pas geïnfecteerd raakten met deze parasiet als ze in de overwinteringsgebieden aankwamen en daarna de parasiet met zich meenamen naar de broedgebieden.
Cecilia Sandström verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdeling Ocean Ecosystems van het Energy and Sustainability Research Institute Groningen (ESRIG) met financiering van NWO en de RUG. Zij werkt nu als Environmental consultant, Specialist in Arctic matters bij Ramböll Environment & Health in Zweden.