The biology and impacts of Oreochromis niloticus and Limnothrissa miodon introduced in Lake Kariba
Promotie: | Mw. C.P. (Portia) Chifamba |
Wanneer: | 04 maart 2019 |
Aanvang: | 16:15 |
Promotors: | prof. dr. H. (Han) Olff, B.D.H.K. (Britas Klemens) Eriksson, Prof |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Science and Engineering |
Visindustrie introduceert nieuwe soorten in Afrikaans stuwmeer
Het proefschrift van Portia Chifamba beschrijft onderzoek aan twee geïntroduceerde vissoorten, Nijltilapia (Oreochromis niloticus) en de zoetwater-sardine Limnothrissa miodon, in een stuwmeer op de grens van Zimbabwe en Zambia. De gemeten groeisnelheden van de exoten impliceren vergelijkbare omstandigheden in het Karibameer en de oorspronkelijke leefgebieden. Uit viskwekerijen ontsnapte Nijltilapia’s verdrongen de inheemse tilapia Oreochromis mortimeri uit het Karibameer. Dit maakte onderzoek mogelijk naar de invloed van een exoot met dezelfde ecologische niche als een inheemse soort, en naar de kenmerken die indringers concurrentievoordeel opleveren. Ik laat zien dat de hoge groeisnelheid en de daarmee samenhangende relatief grote afmetingen van Nijltilapia, voordeel opleveren in conflicten met Oreochromis mortimeri en samen met een grotere reproductieve inspanning hebben bijgedragen aan het succes van de invasie. Daarnaast ondersteunen mijn resultaten het idee dat introductie van vis in een bezette niche niet tot hogere vangsten hoeft te leiden. De sardine is bewust uitgezet in een onbezette niche, het open water van het jonge stuwmeer, om de visproductie te verhogen. De hoogproductieve sardinevisserij die vervolgens ontstond, stortte echter na een zestienjarige groeiperiode ineen. Ik schrijf deze instorting toe aan overbevissing en aan met temperatuurstijging samenhangende ongunstige milieuomstandigheden. De afgenomen groeisnelheid en lengte bij geslachtsrijpheid, die het populatieherstel vertragen, worden toegeschreven aan een selectieve visserijdruk. Ten slotte concludeer ik dat het monitoren van de ontwikkelingscyclus van de sardine en van omgevingsfactoren zoals temperatuur en voedsel (plankton) noodzakelijk is voor een duurzaam visserijbeheer, waarbij afstemming van de visserij-inspanning op de productiviteit van het ecosysteem de duurzaamheid moet waarborgen.