Oratie prof.dr. Robert Wagenaar: Het einde van de traditionele universiteit? Het model voor hoger onderwijs heroverwegen: gericht op onderzoek en werkplek

Robert Wagenaar is werkzaam als directeur van de International Tuning Academy en als hoogleraar Geschiedenis en Politiek in het hoger onderwijs. Tijdens zijn oratie gaat Wagenaar in op de maatschappelijke veranderingen die elkaar in hoge snelheid opvolgen en de uitdagingen die academici aan moeten gaan voor het leveren van een waardevolle bijdrage in zowel onderzoek als onderwijs.

De maatschappelijke veranderingen die voor Wagenaar’s oratie van belang zijn, werden in de tweede helft van de jaren negentig in gang gezet. Een periode van hervorming van het Europees hoger onderwijssector ging van start. Voorbeelden hiervan zijn de introductie van de bachelor-masterstructuur en de revolutionaire verandering van het leerparadigma dat verschoof van expertgestuurd naar studentgericht onderwijs. Deze substantiële verandering vereiste een hoge mate van betrokkenheid en inzet van academici. Als gevolg hiervan is de kwaliteit van de opleidingen in het hoger onderwijs aanzienlijk verbeterd.

De verschuiving heeft echter ook geleid tot veel bureaucratie, waardoor het vertrouwen in de academische wereld is afgenomen. De bureaucratie heeft bijgedragen aan het 21-eeuwse ‘moderne universiteit’ bestuursmodel in met name Angelsaksische landen, maar ook in Nederland. De filosofie ‘profit-for-people’ heeft daardoor niet alleen voet aan de grond gekregen in de samenleving, maar tevens in universiteiten. De algemeen erkende bestuurlijke cultuurcrisis die uit de filosofie voortvloeide heeft daarom ook invloed gehad op de instellingen voor hoger onderwijs.

Met de komst van de vierde industriële revolutie zal, naar verwachting, de rol van de universiteit opnieuw fundamenteel veranderen. In het nieuwe bestuursmodel zullen professionals weer een grotere rol moeten krijgen toegekend. De ‘academische vrijheid’, die als gevolg van de hervorming afnam, wordt hierdoor versterkt. Ook zal het hoger onderwijs open moeten worden gesteld voor degenen die al actief zijn op de arbeidsmarkt en hun kennis en vaardigheden willen blijven verbeteren. Zo komt er een betere afstemming tussen het hoger onderwijs en de arbeidsmarkt – en daarmee tussen hoger onderwijs en samenleving in het algemeen.

Meer informatie

Oratie: prof.dr. Robert Wagenaar

• Titel: The end of the traditional university? Rethinking the higher educational model: research and work place focused
• Leeropdracht: Geschiedenis en politiek van het hoger onderwijs
• Faculteit: Letteren

Aanmelden s.v.p. uiterlijk 11 februari via het aanmeldingsformulier

Livestream op 18 februari, zie: www.rug.nl/digitale-oratie

Full text open access versie van de oratie:
https://doi.org/10.21827/63ef98dee4f2a