Oratie dhr. prof.dr. E. Woerdman: Energietransitie en klimaatbeleid: tussen marktwerking en overregulering

Download de volledige oratie: Energietransitie en klimaatbeleid: tussen marktwerking en overregulering

‘Voorgenomen CO2-taks problematisch, we moeten juist blij zijn met lage CO2-prijs’

Begin deze eeuw heeft de Europese Unie marktwerking in het klimaatbeleid geïntroduceerd door emissiehandel mogelijk te maken. Die markt voor emissierechten heeft regels nodig om te kunnen functioneren, maar nu dreigt overregulering waardoor de energierekening verder kan stijgen. Dat betoogt Edwin Woerdman, hoogleraar Regulering en Markten aan de Rijksuniversiteit Groningen, in zijn oratie op dinsdag 26 maart.

Een recent voorbeeld is de voorgenomen CO2-taks voor bedrijven. Die extra heffing is op korte termijn effectief maar wringt op lange termijn, stelt Woerdman. Het doel van de Europese Richtlijn inzake emissiehandel is namelijk het kosteneffectief reduceren van broeikasgasemissies, niet het realiseren van een bepaalde CO2-prijs.

Kunstmatige prijsverhoging

De huidige marktprijs voor emissierechten is ongeveer 20 euro. De Nederlandse regering wil een CO2-prijs voor elektriciteitsproducenten die oploopt tot 43 euro in 2030. GroenLinks en diverse economen willen al in 2021 beginnen met een prijs van 50 euro voor de industrie. Woerdman: ‘Samen met extra subsidies zou zo’n hogere CO2-prijs bijvoorbeeld innovatieve technieken moeten stimuleren, zoals CO2-afvang en opslag waarvan de kosten al snel boven de 60 euro per ton liggen. Het gevolg van een extra CO2-taks is echter dat de samenleving straks meer betaalt voor emissiereducties die goedkoper gerealiseerd hadden kunnen worden.’

Razendsnel dalende kosten

Het kunstmatig verhogen van de CO2-prijs negeert bovendien de razendsnel dalende kosten van CO2-vrije energietechnologie, benadrukt Woerdman. ‘De samenleving moet juist blij zijn met een lage CO2-prijs. Het is een signaal dat technologische vooruitgang effectief is om de emissiereductiekosten laag te houden, ondanks de steeds scherpere klimaatdoelen.’

Het streven van ondernemers naar innovatiewinsten op basis van goedkope CO2-vrije energietechnologie zal een grotere rol gaan spelen in de energietransitie dan de CO2-prijs, verwacht Woerdman. ‘De introductie en verspreiding van dergelijke technologie zal waarschijnlijk zo snel gaan dat de uitstoot van broeikasgassen in Europa onder de Europese emissiereductiedoelen zal blijven, niet alleen in 2020 maar ook in 2030 en daarna.’

Meer informatie

• Oratie: dhr. prof.dr. E. Woerdman
• Download de volledige oratie: Energietransitie en klimaatbeleid: tussen marktwerking en overregulering
• Leeropdracht: Markten en Regulering
• Faculteit: Rechtsgeleerdheid

Over Edwin Woerdman

Edwin Woerdman (1970) is per 1 februari 2018 benoemd tot hoogleraar Markten en Regulering aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen. In deze leerstoel staat economisch onderzoek centraal naar de efficiëntie van de regulering van markten. Woerdman is bovendien codirecteur van het Groningen Centre of Energy Law and Sustainability (GCELS) sinds 2007.

Woerdman studeerde cum laude af in de politicologie aan de Radboud Universiteit Nijmegen, waar hij zich specialiseerde in politieke filosofie en economische theorie. Hij promoveerde op het gebied van klimaatrechtseconomie aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen in 2002. Hij was voorzitter van de Sectie Rechtseconomie in Groningen van 2005 tot 2009 en medevoorzitter van 2015 tot 2017.

Woerdman is een expert op het gebied van de regulering van CO2-markten, inclusief de implementatie van emissiehandel in de energiesector, met ruim 20 jaar onderzoekservaring. Ook deed hij onderzoek naar andere energie- en klimaatgerelateerde onderwerpen, zoals gasmarkten, aardbevingsschade en de waterstofeconomie. Hybride instrumenten en reguleringsfalen zijn twee terugkerende thema’s in zijn werk. Daarbij maakt hij vaak gebruik van inzichten uit de institutionele (rechts)economie.

Hij heeft zo’n 100 publicaties op zijn naam staan, waaronder vele internationale peer-reviewed wetenschappelijke artikelen en diverse boeken, zoals The Institutional Economics of Market-Based Climate Policy (Elsevier), Essential EU Climate Law (Edward Elgar), Legal Design of Carbon Capture and Storage (Intersentia) en Politiek en Politicologie (Noordhoff).

Woerdman behoort tot de Top 10% van auteurs op SSRN gemeten naar all-time downloads. Zijn artikel over emissiehandel en het vervuiler-betaaltprincipe staat al meer dan tien jaar jaar lang in de Top 20 ‘Most Downloaded Articles’ van de Review of Law and Economics, Europa’s belangrijkste wetenschappelijke tijdschrift in de rechtseconomie.

Woerdman’s Master-cursussen Economics of Regulation en Climate Law maken onderdeel uit van de LLM Energy and Climate Law in Groningen, die volgens de gezaghebbende website llm-guide.com behoort tot de Top 10 energiemasters ter wereld. Woerdman’s onderwijs wordt door studenten zeer gewaardeerd, onlangs nog met een gemiddelde van 8,4 bij Economics of Regulation en 8,2 bij Climate Law.