Oratie dhr. prof.dr. J.M. Klaase: Fit to perform: patiënt en dokter in beweging

De kans op gecompliceerd beloop na buikoperaties is hoog, zoals blijkt uit de nationale verplichte kwaliteitsregistraties. Het gaat daarbij onder andere om operaties aan lever en alvleesklier. Complicaties zorgen op korte en langere termijn voor verminderde kwaliteit van leven en gaan gepaard met hoge kosten vanwege ziekenhuisopname. Het werkelijk leed en kosten zijn vaak nog hoger aangezien het blikveld van de chirurgische registraties in tijd beperkt is. Aandacht voor gecompliceerd beloop is daarom essentieel, betoogt hoogleraar Joost Klaase in zijn oratie.

Er zijn verschillende voorbeelden van landelijke kwaliteitsverbetertrajecten: de centralisatie van alvleesklierchirurgie in de slechts zeventien ziekenhuizen die zijn aangesloten bij de Dutch Pancreatic Cancer Group (DPCG); de intrede van ‘sneller beter’-programma’s met bijvoorbeeld aandacht voor snelle mobilisatie na de operatie; en de landelijke invoering van een kijkoperatie bij lever- en alvleesklierproblemen om daarmee het chirurgisch trauma te verminderen. Daarnaast moeten chirurgen zich richten op de belangrijkste risicofactoren voor gecompliceerd beloop en vooral op de manier waarop wij deze factoren mogelijk kunnen beïnvloeden, stelt Klaase.

Er zijn twee belangrijke risicofactoren, spiermassa en fysieke fitheid, die nog onvoldoende worden meegewogen in de dagelijkse praktijk. Prehabilitatie biedt enorme kansen om gecompliceerd beloop en de ernst ervan te beïnvloeden. Dat is een programma om patiënten voorafgaand aan de operatie in een betere conditie te brengen (door de functionele capaciteit en fysiologische reserve van de patiënt te verhogen). Naast fysieke fitheid is er ook aandacht nodig voor kwetsbaarheid, ondervoeding, bloedarmoede, angst en stress, en roken en alcoholgebruik. Pas wanneer al deze factoren aan de orde zijn gekomen en waar nodig geoptimaliseerd, is de patiënt klaar om geopereerd te worden. Klaase: ‘Wanneer patiënten doorkrijgen dat zij zelf kunnen bijdragen aan een betere uitkomst van zorg, nemen zij graag hun verantwoordelijkheid. Die aanpak vereist dat zowel patiënt als dokter in beweging komen.’

Meer informatie

• Oratie: dhr. prof.dr. J.M. Klaase
• Titel: Fit to perform: patiënt en dokter in beweging
• Leeropdracht: Chirurgie: i.h.b. de optimalisatie van perioperatieve zorg in HPB chirurgie
• Faculteit: Medische Wetenschappen
• Aanmelden uiterlijk een week van te voren door de antwoordkaart terug te sturen of door opgave via het aanmeldingsformulier