Oratie mw. prof.dr. L.G. Horlings: Transformative Planning: enabling resourceful communities

Transformatieve sociaal-ruimtelijke planning: ondersteuning van vindingrijke gemeenschappen

In haar oratie gaat Ina Horlings dieper in op twee vragen: 1) wat is het doel van sociaal-ruimtelijke planning? en 2) waarom zouden burgers zich moeten en willen bezighouden met ruimtelijke transformatie?

De geschiedenis van ruimtelijke planning toont een verschuiving in waarden van een rationele benadering naar collaboratieve en communicatieve benaderingen en planning van complexiteit. Inzicht in de werking van de maatschappij geeft geen rechtstreeks antwoord op de normatieve vraag welk type plaatsen 'wij' in de toekomst willen. Het concept 'wij' wordt steeds relevanter in een 'doe-het-zelf-democratie', oftewel de participatiemaatschappij, waarin burgers en groepen burgers via eigen initiatieven zelf de regie willen voeren.

Transformatieve sociaal-ruimtelijke planning heeft tot doel vindingrijke gemeenschappen te ondersteunen, waardoor door middel van co-productie 'betere' plaatsen ontstaan. 'Vindingrijk' verwijst in dit verband naar de mate waarin een gemeenschap in staat is haar gebruik van hulpbronnen te veranderen. Deze benadering, gebaseerd op plaatsen en gewoonten, draagt bij aan de veerkracht van de gemeenschap en stimuleert ruimtelijke verandering door collectieve actie.

Een belangrijke voorwaarde voor deze vindingrijkheid is de samenwerking tussen actoren uit maatschappelijke-, economische- en overheidssectoren. Daardoor verschuift de balans van macht, verantwoordelijkheid en hulpbronnen naar individuen en collectieven die hun eigen plaatsen actief vormgeven. Dat is geen eenvoudige opgave: het is een dans tussen plannings-intenties en de opkomst van nieuwe collectieven. Dit vereist een perspectief dat op waarden is gebaseerd, gericht op de gemeenschap, inventief en creatief, en het vereist vaardigheden om uiteenlopende meningen bij elkaar te brengen.

In onze 'fluïde' samenleving worden mensen geconfronteerd met onzekerheid in een wereld die snel verandert, waarin ze hun eigen verhalen ontwikkelen. Sociale navigatie biedt een belangrijk concept om meer inzicht te krijgen in de strategieën en tactieken die mensen ontwikkelen in een veranderende omgeving. Mijn onderzoeksagenda omvat als een 'klavertje drie' de analyse van 1) waarden en plaats, 2) werkwijzen om plaatsen vorm te geven, en 3) nieuwe institutionele arrangementen.

Meer informatie

• Oratie: mw. prof.dr. L.G. Horlings
• Titel: Transformative Planning: enabling resourceful communities
• Leeropdracht: Planologie
• Faculteit: Ruimtelijke Wetenschappen