Oratie dhr. prof.dr. T. Meder: De staart van de pauw. Onderzoek naar variatie en continuïteit in betekenis, vorm en functie van het volksverhaal.

De oratie prof.dr. Theo Meder gaat over het onderzoek naar variatie en continuïteit in betekenis, vorm en functie van het volksverhaal in Nederland in een internationale context. Concreet gaat het onderzoek over volksverhalen als sagen, sprookjes, raadsels, moppen en broodjeaapverhalen die op enig moment in de tijd mondeling hebben gecirculeerd. De verhalen kunnen worden geïnterpreteerd als voertuigen van evengoed wensdromen en idealen als angsten en vooroordelen, en kunnen een barometer voor het klimaat in een samenleving vormen. Daarbij moet altijd rekening gehouden worden met de veranderlijkheid van verhalen: in de (mondelinge) overlevering veranderen ze van inhoud, vorm en functie, afhankelijk van vertellers, publiek en morele consensus.

Tevens gaat Meder in op het feit dat we als menselijke soort enorme producenten en consumenten van verhalen en fictie zijn – in de breedste zin: volksverhalen, romans, tv-series, films, toneelstukken… Blijkbaar zit er een evolutionair voordeel in het vertellen van en luisteren naar verhalen, en komt daarmee het Sheherazade-gedrag in zicht en de staart van de pauw vanuit Darwinistisch perspectief. Meder benoemt een vijftal belangrijke functies van verhalen: de samenbindende factor, het voertuig van kennis, het moreel kompas, de escape en de ontlading. Hij bepleit het belang van het verzamelen en bestuderen van ons collectieve immateriële erfgoed in heden en verleden, en ziet daarbij ook een rol weggelegd voor de sterk in opkomst zijnde computational humanities. De bestudering dient natuurlijk altijd comparatief te geschieden, want volksverhalen zijn internationaal vertelgoed, en Nederland is geen geïsoleerd gebied.

Meer informatie

• Download de volledige oratie
• Oratie: dhr. prof.dr. T. Meder
• Titel: De staart van de pauw. Onderzoek naar variatie en continuïteit in betekenis, vorm en functie van het volksverhaal.
• Leeropdracht: Volksverhaal en vertelcultuur van de middeleeuwen tot heden in Nederland in een internationale context.
• Faculteit: Letteren
• Aanmelden uiterlijk een week van te voren door de antwoordkaart terug te sturen of door opgave via het online aanmeldingsformulier