Oratie dhr. prof.dr. S.J.L. Bakker: Waar te veel en te weinig elkaar ontmoeten

Oratie: dhr. prof.dr. S.J.L. Bakker

Titel: Waar te veel en te weinig elkaar ontmoeten

Leeropdracht: Interne Geneeskunde, i.h.b. de systeemgeneeskundige benadering van het metabool syndroom

Faculteit: Medische Wetenschappen

Het metabool syndroom is een groot gezondheidsprobleem. Het is niet alleen een belangrijke risicofactor voor type 2 diabetes, hart- en vaatziekten en chronische nierschade, maar ook voor allerlei andere chronische aandoeningen, zoals arthrose, jicht, galstenen en dementie. Veel mensen met het metabool syndroom zijn niet alleen te dik, maar hebben ook allerlei subtiele tekorten, zogenaamde “Hidden Hunger”. Het komt niet alleen door een te veel aan caloriën en te weinig beweging, maar ook door te weinig nutriënten.

Er zijn stormachtige ontwikkelingen in de systeembiologie gaande zijn, waardoor het straks mogelijk is dat rondom iedereen een enorme wolk van gegevens, zogenaamde “Big Data”, komt te hangen, met daarin bijvoorbeeld de volledige persoonlijke code van het DNA, de volledige ziektegeschiedenis en allerlei informatie die het mogelijk maakt persoonsgerichte preventieve maatregelen tegen het ontstaan van ziekten. De systeemgeneeskunde is hiervan afgeleid en wordt ook wel “Personalized Medicine” of “P4 Medicine” genoemd, waarbij de 4 P’s respectievelijk staan voor Predictief (Voorspellend), Preventief, Persoonlijk en Participerend. Hierdoor zou systeemgeneeskunde kunnen zorgen dat de gezondheidszorg tegelijkertijd beter en goedkoper kan worden. Voordat dit voor de algemene bevolking realiteit kan worden zal sociale innovatie moeten plaatsvinden. Tot die tijd zou een systeemgeneeskundige benadering vooral ten gunste kunnen komen van patiënten die voor een chronische aandoening in een ziekenhuis behandeld worden. Het onderzoek van Bakker richt zich op de algemene bevolking en met name op patiënten met diabetes mellitus en patiënten die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, waarbij het metabool syndroom veel voorkomt. In deze patiëntengroepen is er grote behoefte aan goede voorlichting over voeding en leefstijl voor tertiaire preventie van nieuwe aandoeningen en verslechtering van bestaande aandoeningen. Hiervoor is geen sociale innovatie nodig en de te behalen gezondheidswinst is groot. Om goede voorlichting over voeding en leefstijl te kunnen geven is veel onderzoek nodig. Veel bestaand voedingsonderzoek is geënt op informatie uit vragenlijsten. Deze worden vaak sociaal wenselijk ingevuld, waardoor de verkregen informatie onbetrouwbaar is. Bakker wil zijn onderzoek onder andere gaan aanvullen met voedingsinformatie en gezondheidsparameters verkregen uit metingen in 24 uurs urine. Dit geeft belangrijke aanvullende informatie en kan voedings- en leefstijladviezen een solide basis geven, waardoor ik hoop dat in de toekomst bij minder mensen te veel en te weinig elkaar zullen ontmoeten.