Oratie dhr. prof. dr. A.R. Soetevent: De microstructuur van markt en samenleving

Oratie: dhr. prof. dr. A.R. Soetevent

Titel: De microstructuur van markt en samenleving

Leeropdracht: Micro-economie

Faculteit: Economie en Bedrijfskunde

De microstructuur van markt en samenleving

Gegevens over het handelen van personen en ondernemingen zijn tegenwoordig beschikbaar in hoeveelheden en met een mate van detail die grote kansen biedt voor het empirische onderzoek binnen de micro-economie, stelt Adriaan Soetevent in zijn oratie. Volgens Soetevent worden deze kansen nog maar beperkt gebruikt, waarbij hij vooral wijst op de mogelijkheden voor het analyseren van natuurlijke experimenten en veldexperimenten.

Aan de hand van onderzoek naar de benzinemarkt schetst Soetevent hoe het datalandschap de afgelopen tien jaar is veranderd. Waar voorheen prijsinformatie van individuele tankstations niets of slechts heel beperkt beschikbaar was, worden de prijzen nu per dag of zelfs per uur geregistreerd. Samen met meer gedetailleerde locatiegegevens heeft dit het inzicht in de concurrentieverhoudingen en prijsreacties vergroot.

Soetevent laat in zijn oratie voorbeelden zien van onderzoeksvragen die nu van een beter antwoord kunnen worden voorzien: binnen welke afstand concurreren tankstations met elkaar en hoe reageren lokale tankstations op het openen of sluiten van een nieuw station in hun directe omgeving? Komen dalingen in de prijs van ruwe olie net zo snel tot uiting in de pompprijs die consumenten betalen als stijgingen in de prijs van ruwe olie?

Soetevent verzet zich tegen het standpunt dat door de exponentiële groei in informatie patroonherkenning voortaan volstaat en dat de wetenschappelijke methode van het onderzoeken van oorzaak en gevolg achterhaald is, zoals verwoord door Chris Anderson in Wired. Integendeel, de grotere informatiestroom vergroot juist de behoefte aan duiding, aldus Soetevent. Hij ziet een noodzakelijke rol voor economische theorie als gids in de databrij en voor de experimentele methode om in deze gegevens het waarom van het menselijk gedrag te ontdekken. Dat laatste kan zowel door het herkennen van natuurlijke experimenten in de beschikbare data als door het uitzetten van veldexperimenten.