Gelukkig Gezond!

Healthy Ageing, ofwel de vraag hoe we zo gezond mogelijk oud kunnen worden, is dé uitdaging van deze tijd, horen we overal in de media. Immers, nooit eerder hadden we te maken met zo'n grote vergrijzing.

Maar Healthy Ageing is van alle tijden. Niet alleen nu willen mensen graag gezond, vitaal en succesvol oud worden, dit was vroeger niet anders. Sterker nog, de elementen die nu worden gezien als de sleutelingrediënten van Healthy Ageing waren al prominente factoren in de geneeskunde vóór 1800. Pas vanaf de negentiende eeuw ging de nadruk in de geneeskunde steeds meer op ziekte en genezing liggen, in plaats van preventie en gezondheid. En met de komst van het laboratorium en het ziekenhuis raakte de vraag naar ons welbevinden steeds verder naar de achtergrond.

In de laatste jaren lijkt dit weer om te draaien. Met het zicht op de grote groep ouderen en het gegeven dat ouderdom nu eenmaal met gebreken komt, ontstaat de noodzaak om in de geneeskunde oog te hebben voor een benadering die is gericht op preventie van pijn en ongemak, leefbaarheid en uiteindelijk een menswaardig sterven.

In de tentoonstelling Gelukkig Gezond! dagen we bezoekers uit om na te denken over de vroege ideeën over gezondheid en gezond leven. De tentoonstelling is thematisch opgebouwd, met aandacht voor de belangrijkste thema’s uit het huidige denken over Healthy Ageing, als ook de gezondheidsadviezen uit de periode vóór 1800. Gezondheid werd toen vooral geïdentificeerd aan de hand van de zogenoemde zes non-naturalia die bepalen of iemand gezond is: klimaat, dieet, gezonde toiletgang, lichaamsbeweging, slaappatronen en emotionele balans. Deze vormen de rode draad van de tentoonstelling.

De tentoonstelling staat niet op zich: hij is onderdeel van het NWO-Vidi project Vital Matters: Boerhaave's Chemico-medical Legacy and Dutch Enlightenment Culture en wordt georganiseerd samen met een internationaal congres over Histories of Healthy Ageing (21-23 juni 2017) dat plaatsvindt aan de Rijksuniversiteit Groningen.

• Bij de tentoonstelling is een boek verschenen: Rina Knoeff (red.), Gelukkig Gezond! Histories of Healthy Ageing (Groningen: Barkhuis, 2017). Het boek is voor € 10,- te koop bij de balie van het Universiteitsmuseum Groningen.
• 'Nadruk op bloed, zweet en tranen veranderde de medische wetenschap'

• 'Gezond en gelukkig oud worden, eigenlijk heel ouderwets' - Kennis van Nu (NTR)
• 'Schone lucht, bewegen, slapen: leefregels die al eeuwenoud zijn' (NOS)
• 'Gelukkig en gezond 100 jaar oud worden'