Kindercollege: De pest aan pesten

Op woensdag 21 september, midden in de Week Tegen Pesten, geeft socioloog en antipest-professor René Veenstra twee kinderlezingen getiteld 'De pest aan pesten'. Veenstra kijkt met de leerlingen hoe pesten werkt, waar de grens ligt tussen plagen en pesten en natuurlijk wat je aan pesten kunt doen. Meer dan 200 leerlingen uit groep 7 en 8 van verschillende basisscholen hebben zich voor de colleges aangemeld.

Pesten is, naast eenzaamheid, een van de twee van de grootste problemen voor leerlingen, stelt kinderombudsvrouw, Margrite Kalverboer. Veel leerlingen vertellen niet aan de leraar of aan hun ouders dat ze worden gepest uit angst voor wraak of uit schaamte. Een belangrijk onderwerp dus om over te praten en om als groep aan te werken, want pesten is een groepsproces, zegt socioloog prof. dr. René Veenstra. ‘Ik hoop dan ook dat de leerlingen van mijn college onthouden dat het voor iedereen beter is dat pesten stopt en dat als het gebeurt het belangrijk is om elkaar te helpen.’

Groepsnorm

In zijn college laat Veenstra de leerlingen zien hoe pesten in een groep werkt en welke rollen er in een groep ontstaan; van pester tot aanmoediger en toeschouwer. Een groepsaanpak, met duidelijke afspraken en groepnormen, is erg belangrijk om pesten tegen te gaan, stelt Veenstra: ‘Meestal is de leerkracht er niet bij als er wordt gepest, omdat het gebeurt op het schoolplein, in de kleedkamer of online. Dan is het belangrijk dat de norm in de groep positief is. Zo positief dat als er wordt gepest, er meteen mensen tussen komen. En dat als het te moeilijk is om het zelf op te lossen, leerlingen meteen op de leraar afstappen.’

Week tegen het pesten

De rol van de leraar in het tegengaan van pesten staat dit jaar ook centraal in De Week Tegen Pesten (19-23 september). Het is belangrijk dat leraren signalen van pesten altijd serieus nemen, is de boodschap van Veenstra: ‘Ook als je als leraar zelf het idee hebt dat er niet echt wordt gepest, moet je het serieus nemen. In de beleving van de leerling is het in zo’n geval blijkbaar toch pesten. Als leerkracht moet je er van bewust zijn dat het moeilijk is om pesten op te lossen en voortdurend aandacht vraagt. Gelukkig zijn er goede anti-pestprogramma’s, maar het is uiteindelijk de leraar zelf die het verschil kan maken.’

Een echt college

Groepsleerkracht Ina Greving van de Eexterbasisschool uit Scheemda is woensdag met haar bovenbouwklas bij de kinderlezing van Veenstra. Het college past goed in het anti-pestbeleid van haar school, vertelt ze. ‘We vinden het belangrijk dat we zo vroeg mogelijk kinderen bewust maken van de oorzaken en gevolgen van pesten. Het volgen van een ‘echt’ college met de hele groep aan het begin van het schooljaar helpt het onderwerp bespreekbaar te maken en het krijgt een diepere lading. Ik verwacht in het college ook aanknopingspunten te vinden waar we op school tijdens de lessen sociaal-emotionele vorming op verder kunnen gaan om het thema nog verder uit te diepen.’

Meer informatie

• Prof. dr. René Veenstra
• Week tegen het pesten
• Blog René Veenstra: De pest aan pesten