AGN relics in the radio sky

LOFAR opent de weg naar studie van het hart van sterrenstelsels

Sterrenstelsels hebben zwarte gaten in hun kernen: grote stelsels zware zwarte gaten, kleine stelsels lichte. Terwijl sterrenstelsels groeien gedurende hun miljarden jaren durende leven groeien hun zwarte gaten ook, door accretie (aantrekken) van materie. De zwarte gaten kunnen zo wel een miljard keer zwaarder worden dan onze zon. De accretie is niet een gestaag proces maar verloopt in een voortdurende reeks van actieve episoden die elk ruwweg enkele tientallen miljoenen jaren duren.

Sommige soorten sterrenstelsel zenden gedurende zo'n actieve episode sterke radiostraling uit. Het nagloeien van die radiostraling kan miljoenen jaren na de accretie-episode nog waargenomen worden, voordat ze ten slotte uitdooft. Zulke radio-restanten zijn het onderwerp van het proefschrift van Aleksander Shulevski.

Dankzij de revolutionaire nieuwe LOFAR radiotelescoop kunnen ze nu voor het eerst systematisch worden gevonden en onderzocht. Dit proefschrift geeft een eerste aanzet voor deze studies. Het onderzoek levert belangrijke schattingen op van de duur van de actieve en niet-actieve fase van sterrenstelsels, en laat daarmee zien welke baanbrekende rol LOFAR in de toekomst in dit soort werk kan spelen.

Aleksander Shulevski (Bitoal, Macedonië) verrichtte zijn onderzoek aan het Kapteyn Instituut voor sterrenkunde, Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen, RUG en aan het Nederlands Instituut voor Radioastronomie ASTRON in Dwingeloo.

Proefschrift: http://irs.ub.rug.nl/ppn/389895717