Religiewetenschappen

Ik wist heel lang niet wat ik wilde studeren, omdat mijn interesses erg uiteenlopen. Ik ben altijd erg geïnteresseerd geweest in geschiedenis, sociologie, cultuur, religie en antropologie, alleen al deze studies op zich vond ik niet breed genoeg en niet bij mij passen. Uiteindelijk ben ik gewoon maar door de RUG-brochure gaan bladeren en kwam ik Religiewetenschappen tegen, dus daar ben ik gaan kijken op de open dag.

Op de open dag bleek dat eigenlijk al mijn interesses samen kwamen in deze studie en daardoor ben ik ook Religiewetenschappen gaan studeren.
Religiewetenschappen is uniek, omdat het verschillende disciplines, zoals sociologie, geschiedenis en antropologie combineert. Hierdoor leer je door verschillende lenzen naar een bepaald vraagstuk te kijken, wat erg waardevol kan zijn bij het analyseren of oplossen van bepaalde vraagstukken. Daarnaast is Religiewetenschappen de enige bachelor in Groningen die zo veel antropologische vakken aanbiedt! Verder vind ik de kleine en persoonlijke faculteit erg leuk; iedereen kent elkaar en het is erg laagdrempelig om een professor, docent of studiegenoot aan te spreken.

Tijdens het schrijven van mijn scriptie ben ik erachter gekomen dat ik de combinatie van rechten en religie erg interessant vind. Ik hoop later in een bestuurskundige functie terecht te komen, en me dan vooral bezig te gaan houden met sociale kwesties in onze samenleving.

Ik ben opgegroeid in Duitsland, en ben in Nederland gaan studeren omdat ik verschillende culturen wilde ontdekken en nieuwe talen wilde leren. Mijn oog viel uiteindelijk op Religiewetenschappen in Groningen, omdat deze opleiding een verzameling bleek te zijn van alle studies waarin ik geïnteresseerd ben, zoals filosofie, psychologie, politiek, sociologie, geschiedenis, en antropologie. Deze brede en internationale focus van de opleiding trok mij over de streep.

Tijdens mijn studie raakte ik steeds meer gefascineerd door vraagstukken die gaan over wat ons als mensen beweegt. Antropologische onderwerpen wekten in het bijzonder mijn interesse. Ik hou ervan om erop uit te gaan, met mensen te praten, te luisteren, te observeren, en op veldwerk te gaan.

Mijn favoriete vak was het vak 'Religie, Diversiteit en Identiteit'. Tijdens het college doken we eerst dieper in de theorie over - onder andere - multiculturele steden. Vervolgens gingen we op veldwerk naar het Oude Westen, een multiculturele wijk in Rotterdam, waar we een week lang zelf etnografisch onderzoek deden.

Ik was geïnteresseerd in verschillende opleidingen, waaronder Engels, Geschiedenis, Filosofie, Psychologie, en Sociale Geografie en Planologie, maar ik aarzelde om er één te kiezen vanwege mijn brede interesses. Religiewetenschappen sprong er voor mij uit omdat het elementen van bijna al deze disciplines bevatte, terwijl het alles verbond met het thema religie, een ander onderwerp dat al lang mijn interesse had.

Daarnaast was de Open Dag ook één van de belangrijkste redenen dat ik voor Religiewetenschappen koos. Ik had die dag twee of drie andere presentaties bijgewoond, maar de presentatie van Religiewetenschappen sprong eruit vanwege het enthousiasme van zowel de doenten als de studenten, iets wat ik, nu ik de bachelor heb afgerond, volledig kan beamen.

De twee aspecten die ik het meest heb gewaardeerd in deze studie zijn het kunnen verkennen van verschillende vakgebieden en de vrijheid die je hebt binnen die vakgebieden. Toen ik aan de studie begon, waren er bepaalde onderwerpen waar ik enthousiast over was en andere waar ik minder naar uitkeek, maar het ervaren van al deze gebieden leidde ertoe dat ik nieuwe interesses ontdekte. Bovendien is de vrijheid om zelf onderzoeksonderwerpen te kiezen fantastisch, omdat je zelfs binnen de context van een vak onderwerpen kunt vinden waar je gepassioneerd over bent en die je verder kunt uitdiepen.

Het belangrijkste wat je leert van deze bachelor is niet feiten en cijfers, maar eerder hoe je vragen formuleert en vervolgens probeert antwoorden te vinden. Van de meer dan 25 vakken die ik voor deze bachelor heb gevolgd, zijn er slechts vier of vijf beoordeeld op basis van examens; de rest was gebaseerd op eindverslagen of projecten. Dit benadrukt het belang van denken, plannen, onderzoeken en schrijven, in plaats van puur kennis stampen voor tentamens, zoals bij sommige andere opleidingen de nadruk op ligt.

Op dit moment doe ik de master Heritage and Religion . Ik heb voor deze master gekozen vanwege de enorme hoeveelheid opties die je hebt binnen het vakgebied, met name in de richting van projectmatig of organisatorisch werk, iets wat ik heb ontdekt dat ik leuk vind door mijn betrokkenheid bij de studievereniging Gerardus en andere studiegerelateerde functies gedurende mijn tijd hier.

Ik bestudeer de Islam in het Westen en ben een van de docenten die het vak Islam geeft. Ik ben gespecialiseerd in religieuze minderheden (moslims, christenen en joden) in het premoderne Spanje, met een focus op Spanje in de periode onder islamitisch bestuur, al-Andalus. Het huidige Spanje en Portugal heeft bijna negen eeuwen lang drie verschillende religieuze gemeenschappen gekend, en dat maakt het een uiterst boeiend laboratorium voor vragen over religieuze diversiteit vandaag de dag.

Het vak Islam heeft een grote maatschappelijke relevantie: de politieke islam speelt een grote rol in huidige (inter)nationale betrekkingen en wereldorde. Daarbij is in het publieke debat nogal eens sprake van een statische opvatting van de islam: men heeft vaak het idee dat het gaat om een sinds de zevende eeuw onveranderde religie die nog altijd het hele denken en doen van moslims bepaalt.

Begrip van de geschiedenis van de islam is van groot belang. Dat wat vandaag de norm lijkt te zijn binnen de islam, is geen vaststaand gegeven, maar het resultaat van eeuwenlange vormingsprocessen. Gedurende die processen zijn er verschillende vormen van geloof en geloofsuitoefening ontstaan, waardoor we eigenlijk niet moeten spreken van één islam maar van meerdere islams.

Je zult ook leren dat mensen geen passieve ‘dragers’ van een religie of cultuur zijn. Ze zijn handelende actoren die putten uit verschillende bronnen, waaronder religie, om hun eigen leven vorm te geven en om te proberen invloed uit te oefenen op hun omgeving. Als we de conflicten waarbij bepaalde categorieën moslims tegenwoordig betrokken zijn eenzijdig verklaren vanuit de islam als een statische, het hele leven omvattende religie, dan krijg je geen goed zicht op het complex aan sociale, economische en politieke factoren die ertoe bijdragen dat mensen zich tekortgedaan voelen, onzeker zijn of macht willen verwerven.

Bij mij maak je kennis met de oorsprong van de kernbeginselen, hoofdpersonen en centrale debatten in de geschiedenis van de islam. Je leert kritische vragen stellen en wordt je ervan bewust dat de vormingsperiode onmisbaar is voor het begrijpen van de huidige islam en van sommige manieren waarop deze in de moderne geschiedenis is opgeroepen en gebruikt, bijvoorbeeld door islamitische modernisten en fundamentalisten.

Ik ben bestuurlijk beleidsmedewerker radicalisering en extremisme bij de Gemeente Den Haag. Tijdens mijn stage ben ik terecht gekomen bij deze afdeling en na een half jaar hebben ze me een baan aangeboden. Radicalisering en extremisme vind ik twee fascinerende thema's: Hoe kan het dat iemand tot zulke uiterste daden wil gaan en welke rol speelt ideologie hierin?

Ik werk voornamelijk aan de preventieve kant van radicalisering waar sociologie en psychologie een belangrijke rol in spelen. Het combineren van deze disciplines maakt mijn werk ontzettend uitdagend. Daarnaast werk je in een bestuurlijke omgeving waardoor ook je politiek bestuurlijke vaardigheden worden ontwikkeld.

Mijn voornaamste taak is het opzetten van projecten die de vatbaarheid voor radicalisering doen verkleinen. Hiervoor zetten we in op bijvoorbeeld het begeleiden van jongeren met hun identiteitsvraagstukken of hun dagbesteding en we begeleiden ouders om het contact met hun kind niet te verliezen. Daarnaast geven we voorlichtingen aan professionals om signalen van radicalisering tijdig te herkennen en bieden we handvatten aan professionals om op de juiste manier gesprekken te voeren over dit thema.

Tijdens mijn studie Religiewetenschappen heb ik veel inhoudelijke kennis opgedaan over religies an sich en de kracht die religies en wereldbeelden kunnen hebben in het dagelijks leven. Maar wat ik het meest waardevol vind is dat ik heb geleerd om buiten je eigen referentiekader te stappen en andere levensbeschouwingen te (willen) begrijpen. Het vermogen en de nieuwsgierigheid om thema’s vanuit andermans ogen te bekijken kan ik nog elke dag in mijn werk gebruiken en is cruciaal voor veel huidige maatschappelijke vraagstukken. Deze studie leert je een bepaalde houding aan te nemen die je in heel veel werkvelden goed kan gaan inzetten.

Doordat ik ben opgegroeid in een internationale omgeving, kreeg ik een diepere interesse in verschillende culturen en manieren van leven. Religiewetenschappen biedt een kijkje in en een verklaring van deze verschillende gewoonten en culturen wereldwijd. De grote verscheidenheid aan onderwerpen en de gastvrije sfeer van de faculteit tijdens de open dag zorgden ervoor dat ik me aanmeldde voor de opleiding.

Toen ik begon met de studie, verwachtte ik dat ik mijn kennis en begrip van verschillende religies en culturen zou verdiepen, en meer open zou staan voor verschillende culturen door ze beter te begrijpen, en dat is het geval! Ik dacht ook dat ik meer moeite zou hebben met studeren in het Engels, maar de studenten en de docenten in het programma zijn erg gastvrij, en als international voelde ik me erg betrokken bij zowel de Nederlandse als de internationale studenten.

Tot nu toe waren alle vakken erg interessant, vooral wanneer de docenten zelf enthousiast zijn over de onderwerpen en hun eigen ervaringen delen tijdens de colleges. Mijn favoriete eerstejaarsvak is dat over het jodendom. Naast interessante lezingen, kregen we een rondleiding door Groningen om belangrijke locaties te bekijken en reisden we naar Amsterdam om Joodse synagogen en musea te bezoeken.

Mijn advies aan aankomende studenten is om een open mindset te hebben, jezelf uit te dagen om nieuwe dingen te leren, hard te werken, maar ook deel te nemen aan het studentenleven en plezier te hebben naast de studie. Probeer alle mogelijkheden die de universiteit en de stad te bieden hebben!

Ik ben vooral gefascineerd door betekenisverlening. Wat maakt het leven voor mensen zinvol? Wat is van ultieme waarde? En hoe komt dat? Wat bepaalt nu dat jij op jouw specifieke manier naar de wereld kijkt, en ik het misschien wel heel anders zie?

Voor veel mensen is een zinvol leven belangrijk, maar wat is dat eigenlijk? En hoe gaan we om met tegenslag in het leven, of ingrijpende gebeurtenissen zoals ziekte en dood? Via mijn vakgebied probeer ik hier inzicht in te verkrijgen en bij te dragen aan individueel en sociaal welzijn. Zo richt ik mij op begrafenisrituelen en de betekenis die nabestaanden geven aan de dood van een dierbare.

In een vak als Psychologie en Sociologie van Religie, wat ik onder andere geef, staat het religieuze en spirituele gedrag van mensen centraal. We bestuderen onder andere hoe religiositeit en spiritualiteit zich verhouden tot betekenisverlening en menselijk welzijn. Dat doen we niet alleen theoretisch, maar ook door middel van concrete voorbeelden. Hoe kan religie mensen bijvoorbeeld helpen in het omgaan met de dood, of in het omgaan met kanker? Maar ook: op welke manieren draagt religie bij aan de sociale inbedding van mensen?

Menselijk gedrag is complex, zowel op individueel als sociaal niveau. Als het in Nederland over religie gaat, dan wordt er regelmatig gesproken over “conservatieve christenen”, “fundamentalistische moslims” of “geitenwollensokken”. Het is gemakkelijk om dingen aan te nemen en om te generaliseren. Ik wil studenten juist kritische vragen laten stellen. Wat bedoelen we eigenlijk met conservatief? Wat is het verschil tussen moslims en Islam? Hoe verhouden religieuze minderheden zich in een samenleving tot de meerderheid? Wat voor een machtsrelaties spelen daar een rol?

Hoe ervaren leerlingen in het voortgezet onderwijs het vak Godsdienst & Levensbeschouwing? Dat is in grote lijnen het onderwerp van mijn bachelorscriptie waar ik momenteel mee bezig ben. Daarnaast werk ik ook als docent Godsdienst & Levensbeschouwing op een middelbare school in Noord-Nederland. Om les te kunnen geven heb ik in mijn derde studiejaar de educatieve minor gevolgd en mijn beperkte tweedegraads bevoegdheid gehaald.

Toen ik begon met mijn opleiding Religiewetenschappen was het niet mijn doel om docent te worden. Wat mij vooral aansprak aan de studie is dat je breed wordt opgeleid. Vanuit verschillende perspectieven zoals geschiedenis, sociologie, antropologie, filosofie en psychologie leer je kijken naar religie in diverse culturen en samenlevingen.

Er is binnen de vakken veel ruimte om bezig te zijn met onderwerpen die jij zelf interessant vindt. Ik ben vooral geïnteresseerd in de overeenkomsten tussen verschillende religies en culturen, een onderwerp wat ik nu vaak verwerk in de lessen die ik ontwerp. Deze overeenkomsten vind je niet alleen in het hier en nu, maar ook in de mythologie en oude verhalen. Veel papers die ik heb geschreven focussen op vergelijkende religie of vergelijkende mythologie, zo heb ik Oedipus Rex vergeleken met het verhaal van koning David in het Oude Testament. Voor hetzelfde vak schreef een studiegenoot over ascetisme en het concept van the wilderness in contrast met steden in het vroege jodendom. Er is dus veel ruimte voor persoonlijke invulling. Daarnaast is er ook ruimte voor keuzevakken of bijvoorbeeld een Erasmus Exchange, waarin je goed wordt begeleid door de studieadviseur.

Ik heb in mijn derde jaar een semester in Kopenhagen gestudeerd. Het leukste onderdeel van deze ervaring vond ik toch wel het (studenten)leven in Kopenhagen. De vakken die ik volgde waren erg interessant en leerzaam, maar ik was niet alleen op de faculteit om te studeren. Een paar uur per week werkte ik als vrijwilliger bij het café van de faculteit en op vrijdagavond werd dit café een bar waar je voor minder dan een euro een biertje kon kopen. De goedkoopste plek om bier te drinken in Kopenhagen! Het leven in Denemarken is namelijk duurder dan in Nederland, maar met de Erasmusbeurs die je krijgt als je op exchange gaat, kun je prima rondkomen.

De opleiding Religiewetenschappen heeft mij de ruimte gegeven om te ontdekken wat ik leuk vind en dat is voor de klas staan. Over een paar maanden heb ik mijn bachelor Religiewetenschappen afgerond. Mijn plan is om eerst een tussenjaar te nemen en te werken als docent in het voortgezet onderwijs. Daarna wil ik de educatieve master volgen, zodat ik een eerstegraads bevoegdheid kan halen.

Als hoogleraar Politiek en Religie hou ik mij voornamelijk bezig met onderwerpen rondom ongelijkheid en mondiale rechtvaardigheid. Het klinkt misschien als een cliché, maar ik word gedreven door het verlangen om het leven van mensen te verbeteren. En politiek is het middel om dit te bereiken.

Politiek gaat over macht - de macht om mensen buiten te sluiten of te verwelkomen, om mensen te horen of juist het zwijgen op te leggen. Religieuze identiteit, levensbeschouwelijke visies, gevoelens van verwantschap en tradities zijn altijd belangrijk geweest in hoe deze machtsverhoudingen zijn gevormd.

Klimaatverandering is niet alleen een wetenschappelijk, ecologisch, economisch of politiek probleem. Het is ook een moreel probleem, aangezien de consequenties van klimaatverandering voor sommige landen en groepen mensen veel groter zijn dan voor andere. Het zal de bestaande ongelijkheid alleen maar groter maken. In het vak Klimaatverandering, Einde der Tijden en Duurzame Toekomsten laat ik je zien wat verschillende religies en tradities te zeggen hebben over deze ongelijkheid - tussen mensen onderling, maar ook tussen de mens en de natuur.

Als we het hebben over klimaatverandering, migratie en andere thema’s rondom mondiale rechtvaardigheid, dan ontstaat er al snel een grimmig beeld. Daarom sluit ik het vak graag af met een college over hoop. Wat is hoop en waar vinden we hoop? Hoe blijf je gemotiveerd om door te gaan wanneer het lijkt alsof je geen verschil kunt maken? Ik hoop dat ik mijn studenten kan inspireren na te denken over deze complexe morele thema’s en dat zij gedurende het vak ook hun eigen angsten en hoop met betrekking tot de toekomst kunnen ontdekken en verwerken.

Na het volgen van zowel een bachelor als master Religiewetenschappen, wilde ik daar iets mee betekenen in de samenleving. Ik besloot de master Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs voor docent Godsdienst en Levensbeschouwing te volgen en kwam geleidelijk tot de conclusie dat lesgeven voor mij een directe, betekenisvolle manier is om religiewetenschappelijke kennis te delen met de maatschappij.

Tijdens deze master maak je kennis met de verschillende visies op het schoolvak Godsdienst/Levensbeschouwing. Dit wordt in Nederland op uiteenlopende manieren ingericht en ik vond het belangrijk vanuit de verschillende perspectieven iets mee te nemen. Daarnaast leer je ook de sociaalpsychologische benaderingen van het lesgeven. Wat is in verschillende situaties de juiste benadering? Hoe kun je zo effectief en betekenisvol mogelijk onderwijs aanbieden? Ik vond het fijn dat daar ook veel aandacht naar uitging.

Direct na mijn afstuderen kon ik aan de slag als docent bij CSG Comenius in Leeuwarden, waar ik ook stage heb gelopen. Vanuit de opleiding kreeg ik goede, praktische begeleiding en daarnaast heb ik ontzettend veel geleerd van mijn aangewezen coach bij CSG Comenius. Deze combinatie maakt dat je als student geleidelijk steeds meer vertrouwen ervaart in je rol als docent.

Tot slot heb ik voor mijn masterscriptie onderzoek gedaan naar manieren hoe het vak Godsdienst/Levensbeschouwing betekenisvol geïmplementeerd kan worden binnen de vernieuwingen van het onderwijs. Daar ligt wat mij betreft de kracht van deze opleiding: enerzijds wordt je opgeleid vanuit een praktijkgericht perspectief, anderzijds ben je ook nog steeds actief bezig met wetenschappelijk onderzoek bij je masterscriptie.