Aletta Jacobs School of Public Health en de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen krijgen Zonmw-subsidie voor onderzoek naar alcoholregulering

Prof. Brigit Toebes en dr. Michelle Bruijn hebben een subsidie toegekend gekregen van financieringsorganisatie Zonmw. Het project is getiteld ‘Alcoholregulering: navigeren tussen toestaan en verbieden’. Een promovendus gaat onderzoeken wat de beste manier is om alcohol te reguleren. De Amerikaanse drooglegging heeft niet gewerkt, en de huidige redelijk liberale Nederlandse alcoholwetgeving kent ook zijn tekortkomingen. Dus waar ligt het optimum?

Schadelijk alcoholgebruik

Schadelijk alcoholgebruik leidt tot (gezondheids)schade en kosten voor de maatschappij die grotendeels te vermijden zijn. Zo vergroot alcoholgebruik het risico op meer dan 200 lichamelijke en mentale aandoeningen en ziekten, waaronder kanker, hart- en vaatziekten en verslaving. Naast gezondheidsschade voor de drinker zelf, brengt alcohol ook schade voor anderen met zich mee, zoals sterfte en letsel door verkeers- en arbeidsongevallen, verzuim en geweld. De kosten van alcoholgebruik voor de samenleving in Nederland zijn 2,3 tot 4,2 miljard euro per jaar. Denk hierbij aan zorgkosten, verzuimkosten, kosten voor politie en justitie en overheidskosten.

Balans vinden tussen twee uitersten

Op dit moment is de kennis over de optimale alcoholregulering beperkt in Nederland, Europa en wereldwijd. Het onderzoeksproject ‘Alcoholregulering: navigeren tussen toestaan en verbieden’ beoogt een balans te vinden om alcohol te reguleren op een juridisch spectrum tussen toestaan (het ene uiterste) en verbieden (het andere uiterste). Een regulerend optimum moet ervoor zorgen dat de (gezondheids)schade en kosten door alcoholgebruik worden geminimaliseerd, dat de commercieel gedreven markt wordt beteugeld en dat de opkomst van criminele markten wordt vermeden.

Samenwerking en drie overkoepelende taken

Toebes en Bruijn werken namens de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de Rijksuniversiteit Groningen aan dit project. Ze slaan de handen ineen met collega’s van het Trimbos-instituut en het Centre for Alcohol Policy Research (CAPR) van de La Trobe University. De Aletta Jacobs School of Public Health speelt een rol bij de public engagement van het project.

Het project gaat op 1 oktober 2025 van start en de deelnemende partijen gaan in samenwerking met een promovendus drie overkoepelende taken uitvoeren:

1. Een juridische analyse maken van literatuur omtrent het huidig juridisch kader van alcoholregulering, op internationaal, Europees en nationaal niveau.
2. Een interne en externe rechtsvergelijking maken van (inter)nationale reguleringsvormen van cannabis en tabak voor alcoholregulering in Nederland en Australië.
3. Focusgroepen met nationale beleidsmakers organiseren en bevindingen daarvan als basis gebruiken voor het operationaliseren van een beleidsmaatregel.

Zonmw

Zonmw is een samenwerkingsverband tussen ZorgOnderzoek Nederland (ZON) en het gebiedsbestuur Medische Wetenschappen (MW) van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Ze programmeert en financiert onderzoek en vernieuwing in gezondheid, zorg en welzijn. De Zonmw-financiering voor ‘Alcoholregulering: navigeren tussen toestaan en verbieden’ zal onder meer worden ingezet om een promovendus voor dit project aan te nemen.